Fróðskaparrit - 01.01.1989, Page 39

FØROYSKA MÁLNEVNDIN
43
starvi 1. juli 1978 og hevur so statt 10 ár á
baki í ár. Hon hevur frá byrjan havt atsetur
sítt í Oslo í húsinum hjá norska málráðnum.
Fyri Málstovu Norðurlanda situr eitt tólv
manna stýri, ið umboðar danskt, finskt, før-
oyskt, grønlendskt, íslendskt, norskt, sám-
iskt og svenskt - tey stóru londini hava 2
limir hvørt og tey smáu ein. Eg havi verið
umboðsmaður fyri føroyskt mál í hesum
stýri øll hesi árini. Stýrið hevur funđ eina
ferð um árið og tá altíð um somu tíð sum
árligi fundurin hjá málnevndunum verður
hildin.
Málstova Norðurlanda skal
a) vera ráðgevandi og samskipandi stovn-
ur í mál- og frøðiorðaspurningum, ið
eru felags fyri í minsta lagi tvey av
norðurlandamálunum,
b) taka stig til greinargerðir og gransking-
ar(verk)ætlanir av felags norður-
lendskum áhuga um t.d. málrøkt, yrk-
isheiti, fatan millum norðurlendsku
málini og frálæru í grannamálum og
virka fyri, at hesum spurningum verður
sýndur áhugi í útbúgvingini á lærdum
háskúlum,
c) fylgja við grannamálaundirvísingini á
øllum útbúgvingarstigum í Norður-
londum,
d) samstarva við fjølmiðlar - útvarp og
sjónvarp, bløð og bókaforløg - um at-
gerðir til at fremja málfatan millum
Norðurlond,
e) taka stig til og hjálpa til at gera orða-
bøkur og orðalistar millum mál í Norð-
urlondum,
f) stuðla til, at úrslit av greinargerðum,
frøðiorðaarbeiði o.ø. verða kunngjørd
á hóskandi hátt,
g) stíla fyri norðurlendsku fundum ráðsins
og skeiðum um málspurningar.
Málstova Norðurlanda hevur avrikað nógv
hesi 10 árini, sum her verður ov langt at
rokna upp. Tó er sumt, sum ikki samtykkir
við áhugamálini hjá okkum og øðrum „út-
jaðarmálum". Eitt endamálið er at royna at
forða fyri, at norðurlandamál fara meira
hvørt sína leið enn gott tykir. Tí royna teir at
finna felags nýggj orð og heiti fyri nýggjum
fyribrigdum. Men sum vera man, hevur hetta
bert týdning fyri tey trý miðmálini: danskt,
norskt og svenskt, ið eru so lík í bygnaði,
sum um tey høvdu verið málføri (dialektir)
av sama máli. Vit og íslendingar hava aðra
málstevnu og kunnu aloftast ikki nýta tey
orð, ið hinir semjast um, men vit kunnu tí
sum vera man fáa góð hugskot av loysnunum
hjá hinum. Ofta er takið hjá teimum at semj-
ast um at knæseta sama fremmandaorðið!
Tó ber til at siga, at óttin fyri enska orða-
óløgunum, ið leggja tjúkt innyvir, er farin at
gera alt meira vart við seg, eisini í stórlond-
unum. Allar málnevndirnar geva út forvitn-
islig bløð og smátíðarrit við málsligum upp-
lýsingum fyri almenning, og har eru íðuliga
at síggja uppskot um heimlig orð í staðin fyri
ensk (og onnur fremmand) - men nú eru
nógv tey flestu fremmandaorðini ensk/
amerikonsk.
Málnevndirnar í Norðurlondum eru sum
vera man ymsar til støddar, í stórlondunum
eru tær so fjølmentar, at øll nevndin kemur
ikki saman uttan eina ferð um árið, men so
eru fámentari starvsnevndir, ið hittast oftari.
Skrivstovurnar hava tær góðar við nógvum
starvsfólki, ið tekur sær av dagliga arbeið-
inum, sum er m.a. at svara spurningum
gjøgnum telefon, at skráseta nýggj orð úr
bløðum og bókum, at skriva greinir og
bóklingar. Danska málnevndin ger einki við
at átala tflíkt í málburði, ið tykir óheppið.
Hon svarar, tá ið hon er spurd, men fellir