Fróðskaparrit - 01.01.1989, Page 105

GUNNAR HAVREKI OG ÓLI DANSKI
109
I hava rættskriving, ið liggur rættiliga nær
upp at rættskrivingaruppskoti Jakob Jakob-
sens frá 1889, so tey kann Sigrid Niclasen, ið
var eldra systir Jákups, hava skrivað.
Men her mugu neyvari skriftkanningar og
rættskrivingarkanningar gerast, áðrenn nak-
að kann sigast við vissu.
III
Fyrstu ferð, „Gunnar Havreki“ tykist vera
prentaður, er í 1. árgangi av „Tingakrossi“
nr. 47-50, 190111.
Teksturin er prentaður sum framhalds-
kjallaragrein, og sami satsur verður nýttur,
tá ið bókin R.C. Effersø: „Sjónarleikir“
kemur út í 1901. G.H. stendur her á síðunum
269-278.
Triðju ferð finna vit leikin prentaðan í
vMinnisútgávuni, 2. bindi, 191812 á s. 101-109.
Onkur einstøk rættskrivingarbroyting er
gjørd.
Fjórðu ferð er leikurin prentaður í 1. bindi
av „Føroyskum skaldskapi í úrvali“, 1934 13
s. 34-41.
Bera vit saman tekstin, sum hann trínur
fram fyrstu ferð, hann er prentaður í 1901,
og so tekstin her í „Føroyskum skaldskapi í
úrvali I“, 33 ár seinni, so eru 62 rættingar
gjørdar.
Flestar teirra eru vanligar stavsetingar-
rættingar, t.d. anur til anir, morni til morgni
og vegri til veðri, men nakrar málsligar
rættingar eru gjørdar, og verða tær nevndar
her:
„Inga liggur í tí einu (koyggjuni)“ til „Inga
liggur í aðrari (koyggjuni)“
„mær tyktist“ til „mær tóktist"
„bleiv verandi“ til „varð verandi“
„havi sætt“ til „havi sæð“
„Miðanátt“ til „Midnátt“
„so lógliga lít tú á meg“ til „so lovliga lít tú
á meg“
„borið teg so at“ til „borið teg soleiðis at“
„Fýra manns“ til „Fýra menn“
„lkki vildi eg voldið“ til „Ikki vildi eg volt“
„spakmæltur til hinar“ til „spakmæltur við
hinar“
„Neyðara Inga“ til „Neyðar Inga“
„hjálpifelaginum“ til „hjálparfelaginum“
„so møta vit nokk pápa“ til „so munnu vit
fara at møta pápa“
I hesum sama líki er „Gunnar Havreki" so
prentaður fimtu ferð í 2. útgávu av minnis-
útgávuni „Rasmus Effersøe 1857-1957“ s.
253-259, Edward Mitens gav út í 1957 og
sættu ferð í „Føroyskum bókmentum í úrvali
2“ 196414 s. 74-78.
IV
„Gunnar Havreki" er av sjónleiki at vera
ógvuliga stuttur, hóast partarnir eru tríggir í
tali.
í 1. parti eru vit stødd inni í einari royk-
stovu, har vit hitta móður og dóttur, Gunhild
og Ingu, sum skifta orð saman. Inga er bang-
in, tí maður hennara er útrógvin, og hon
grunar, at hann er burturgingin, tí hon hevur
droymt hann. I eini langari einrøðu minnist
hon á, hvussu hon og Gunnar funnust, tá ið
hon kom fram á hann, har hann lá skipbrotin
í fjøruni. Mamman uggar hana við, at veðrið
er gott, og at Gunnar er skilamaður og hartil
góður svimjari.
2. partur er tvíbýttur. f fyrra helmingi eru
vit stødd á einum fýramannafari úti á sjón-
um. Hetta er bátur Gunnars. Ein av báts-
monnunum, Bartal, er drukkin og trívur í
eitt táttaørindi. Gunnar hevur at honum.
Bartal vil blíðka hann við at bjóða honum