Fróðskaparrit - 01.01.1989, Page 121

FØROYSK KLÆÐIR
125
seymi, svart ullint, broderað við ymist littum
ullgarni og mong onnur.
Turriklæðini nú á døgum eru bæði marglitt
og fjølbroytt, bæði í útsjónd og tilfari, ofta í
liti samsvarandi við fyriklæðið. Tað eru
blomstrut turriklæði, ullint, ella úr blandað-
um tilfari, vovin turriklæði, spølut og teinut,
úr ull, silkilíni ella bummull, broderað turri-
klæði bæði úr ull, musselini og silki. Frynsað
við tilfari samsvarandi turriklæðnum.
Myndir frá uml. 1900 vísa, at turriklæðini
hava sitið øðrvísi, enn tey gera í dag. Antin
vóru tey uttan á stimanum, fest við eini
brosju, ella løgd inn um stiman, tó uttan
bryst. Myndirnar vísa eisini, hvussu stutt upp
troyggjurnar vóru stimaðar.
Fyriklæðið
J.Chr. Svabo sigur fyriklæðið vera úr blá-
spølutum lørifti. J. Landt sigur fyriklæðið
vera blápuntut. C.J. Graba sigur viðhvørt,
men sjáldan, verða nýtt blápuntut fyriklæði.
H.J.J. Sørensen sigur einki um fyriklæðið.
H.M. Debes sigur fyriklæðini vera úr ull-
musselini, silki ella øðrum tílíkum.
Støddin var ein onnur enn nú. Tey vóru
eina alin long og rykt framman, til tey máldu
eina langasponn undir líningini. Tey nú so
nógv nýttu bordafyriklæðini komu í handl-
arnar um aldaskiftið og vóru rópt svenskar
bordasvintur, serliga væl umtóktar í hoyna,
tá dentur var lagdur á at hava so vakrar
svintur sum gjørligt. Hesar umtalaðu borda-
svintur hava verið sera væl umtóktar til dag-
in í dag, ofta vovnar úr fínum ullgarni, silki-
líni ella bummull og ull, við marglittum
rósugangsbordum. Annars eru fyriklæðini í
útsjónd og tilfari samsvarandi áður umrøddu
turriklæðum.
Fornminnissavnið eigur ymisk gomul fyri-
klæði, úr silki. bummull, og nýggjari úr silki-
líni og ull.
Kýsar
J.Chr. Svabo sigur vanligastan vera tvey- ella
trístykkiskýsa. J. Landt nevnir bara trí-
stykkiskýsan. C.J. Graba sigur konufólkini
hava hvít ella marglitt høvuðklæði ella kýsa
av kattun. H.J.J. Sørensen skrivar um litta
nakkahúgvu, (sum helst er tað sama sum
kýsi). H.M. Debes sigur kýsarnar altíð vera
myrkar, ymist littar við ymist littum silki-
bondum. Yngri fólk brúktu altíð reyð bond
og tey eldru blá, tann ið bar sorg, myrkablá.
H.M. Debes skrivar eisini um „beskerd“
bond - tey vóru blomstrut og høvdu smá-
tungutan kant, og tey vórðu ofta brúkt til
strimlakýsan. Strimlakýsin ella trístykkis-
kýsin hevði ein 2-3 tummar breiðan pípaðan
blondustrimmil, sum var breiðastur framm-
an, og sum smalkaðist aftur um oyrini. Runt
um kýsan var sett ein gullagraman, sum
kallað var gulltægrir.
Fornminnissavnið eigur stórt tal av kýs-
um, bæði tvey-, trístykkis- og strimlakýsum.
Flestir eru úr brokadu ella silki, bæði einlittir
og blomstrutir. Nú er vanligast við tvey-
stykkiskýsum, oftast myrkir úr brokadu, við
ymist littum silkibondum. Um turriklæðið
og fyriklæðið eru broderað, samsvarar kýsin
oftast við broderí og tilfar.
Sokkar
J.Chr. Svabo sigur sokkarnar antin vera
svartar ella korkaðar, og eru teir tá helst
bundnir úr føroyskum tógvi. J. Landt, C.J.
Graba og H.J.J. Sørensen nevna bara svartar
sokkar. H.M. Debes nevnir bara sokkalit til
stakkin.