Fróðskaparrit - 01.01.1989, Page 133

FØROYSK KLÆÐIR
137
bæði vovin og virkað. Tey vovnu eru vanliga
úr tvisti, ella tvisti við ullintum spølum og
teinum, tey virkaðu eru úr ullintum. Munur-
in ímillum tey vovnu og tey virkaðu í út-
sjónd, umframt tilfarið, er, at á teimum
vovnu ganga spølirnar eftir longdini, men á
teimum virkaðu ganga spølirnir á skrá inn
ímóti miðjuni. Vanligt hevur verið í Føroy-
um eins og í Islandi við fótvovnum bondum,
tað eru bond vovin við hond og fót, uttan
onnur amboð. I útsjónd eru tey eins og tey,
ið vovin verða í vevi. Kona, ið vav fótvovin
bond, segði mær, at tey vóru spølut, tent og
teinað. Sum oftast hava tey vovnu verið hvít
við ymist littum spølum og teinum. Hosu-
bondini til konufólk vóru tey somu, bert
smalri. Hosubondini í dag eru oftast virkað,
í einstøkum føri vovin, litirnir eru ymiskir,
oftast flagglitirnir.
Fótbúnin
Lucas Debes nevnir bara húðarskógvar.
J.Chr. Svabo og /. Landt siga frá rotu- og
húðarskóm. C.J. Graba sigur frá skóm úr
gulum barkaðum roði so tunnum, at tærnar
kunnu nýtast ógvuliga væl, tá ið klivið verð-
ur, har illgongt er.
H.J.J. Sørensen sigur frá blonkum leður og
rotuskóm.
H.M. Debes sigur, at fyrr í tíðuni vóru fáir, ið
áttu spenniskógvar.
Nólsoyar Páll letur Jákup á Møn hava
„spenni á danskar skógvar".
Fornminnissavnið eigur tvey pør av
spenniskóm, men tey eru ikki gomul.
Skómakarar í Føroyum hava sjálvir seym-
að spenniskógvar. Jóan Jakku Joensen skó-
smiður sendi handseymað skógvapar til
verksmiðju í Finnlandi í tríatiárunum; hað-
ani fingu teir skógvar til skósøluna, til vetr-
arkríggið brast á. Seinni hava tey fingið
skógvar úr Onglandi, Danmark og nú úr
Noregi.
Tólvtáttaband
J.Chr. Svabo sigur mannfólkini altíð hava
knív í træslíðrum í lummanum. Eingin av
áður endurgivnu persónum siga nakað um
knív ella bond í sambandi við stásklæði.
Lorvíks Páll hevur slíðraband, men er
hann tá í vásaklæðum. „Bindur hann um seg
slíðraband,/ fast við brøkur svartar,/ stórur
knívur við svørtum skafti /við vinstru síðu
dartar“.
Nú er vanligt við tólvtáttabandi, bæði við
og uttan knív. Knívurin er oftast ein prýðis-
knívur í útsjónd eins og grindaknívur við
innløgdum mynstri, bert minni.
Gomul kona segði mær, at fyrr søgdu tey
at flætta tólvtáttaband, nú hoyrist ofta, at
tey tólvtra eitt tólvtráðaband. I einum tólv-
táttabandi eru tólv tættir, hvør tátturin kann
hava fleiri træðrir, hetta veldst alt um tógv
og tjúkt. Litirnir eru ymiskir, ofta flagglit-
irnir.
Frynsamuffur ella kubbar
Frynsamuffurnar hava helst verið fínari enn
kubbarnir; tær vóru fyrst bundnar, síðani
broderaðar og frynsaðar frammanum.
Kubbarnir vóru bundnir sum vanlig long
rond. Frynsamuffur vóru í einstøkum førum
brúktar til langt upp í tríatiárini, og kubb-
arnir uppaftur longur og tá helst til arbeiðis-
ella skipsbrúk. Nær byrjað verður at brúka
frynsmuffur ella kubbar, er ilt at siga. Um