Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Side 9

8
Jjví til fyrirstöðu, að hjer sje rekinn
landbúnaSur á fullkomnu stigi, bygS-
ur mestmegnis á afuröum fullrækt-
aSs Iands. Ekki er heldur hnattstaöa
landsins, eSa afstaöa landsins viS
önnur lönd, aö neinu leyti því til fyr-
irstöSu. Vjer höfum vaniS oss á þaS
í hugsunarleysi aS tala svo um land
vort, aS þaS liggi á „hala veraldar".
En þetta er svo gersamlega rangt,
aS landiS liggur þvert á móti alveg
óvenjulega vel viS viSskiftum. Get-
ui valiS um afurSamarkaS og inn-
kaupamarkaS hvort sem þaS vill í
stærstu og auSugustu ríkjum NorSur-
álfunnar eSa Vesturálfunnar, án þess
aö þurfa neinstaSar aS biSja um
ferSaleyfi eSa fara i gegnum tollmúr-
um girt heimalönd annara ríkja. Vjer
liggjum nær Bandaríkjunum og Can-
ada en öll önnur lönd NorSurálfunn-
ar, og nær öllum ríkjum NorSurálf-
unnar heldur en Bandaríkin og Can-
ada. Hvar ættum vjer eiginlega aS
vera til þess aS vera ánægSir meS
viSskifta-aSstöSu v'ora, ef vjer þykj-
umst vera á „hala veraldar" nú? Og
nú er þjóSin búin aS ráSa þaS viS sig,
aS hún ætlar aS taka samgöngurnar
viS önnur lönd í sínar hendur, til
þess aS geta notaS hina hagkvæmu
legu landsins. Vjer höfum þegar af-
ráSiS aS í þessu efni ætlum vjer ekki
aS standa neinum öSrumaSbaki. Eng-'
inn þarf aS óttast, aS skortur á sam-
göngur viS önnur lönd standi land-
búnaSinum fyrir þrifum í framtíS-
iwii.
Án þess aS skjalla neitt landa mína
þykist jeg líka geta sagt þaS, aS
fólk meS nægilegri staSfestu og
þrautsegju til aS stunda landbúnaS
eigum vjer líka tij hjer. ÞaS eitt er
næg sönnun fyrir þessu, .aS land-
búnaSurinn á íslandi skuli ekki vera
liSinn undir lok fyrir löngu, þrátt
fyrir þaS þó honum hafi ekki ver-
iS lögS til tvö af þeim höfuSskilyrS-
um, sem nú á tímum útheimtast í öll-
um löndum til þess aS landbúnaS-
ur á ræktuSu landi geti staSist — jeg
skal bráSum segja hver þau eru. AS
visu stendur verkleg kunnátta þessa
þrautseiga fólks enn þá á mjög lágu
stigi. AS ekki skuli hver verkfær
maSur í sveit kunna aS plægja, þ a S
er steinalda r-m e n n i n g a r á-
s t a n d. En jeg hef hins vegar viss-
una fyrir því, aS fólkinu er ekki ó-
sýnt um aS læra verklegar nýjungar.
Því til sönnunar get jeg fyrst visaS
til sjómanna okkar og fiskimanna.
Og sönnun, sem mjer mundi nægja,
hef jeg úr nrinum eigin verkahring.
ÞaS hefur gengiS greiSlega aS kenna
íslenskum verkamönnum öll handtök
aS því aS byggja brýr, bæSi járn-
brýr og járnbentar steinsteypubrýr,
þó enginn þeirra manna, sem nú fást
viS þaS og kunna þaS, hafi sjeS
neitt af þeim verkum fyrir sjer utan
landsteinanna. Hjer er nóg og gott
efni í verklega kunnandi landbúnaS-
arstjett. Hitt er meinið, aS ö 11
verkleg kunnátta hefur
v e r i S o g e r í 1 á g u m m e t u m
h j á þ e i m, s e m h æ s t t a 1 a o g
m e s t u r á S a í 1 a n d i n u. Og auS-
vitaS sýkir þessi lítilsvirSing út frá
sjer, svo aS óhætt er aS segja, aS
sem stendur er hún almenn. En í
þessu liggur falin þjóSarhætta,
sem verSur aS afstýra. Vonandi er aS
þaS takist, en þó verSur enn í dag
ekki betur sjeS, en aS hinir ráSandi
menn telji fræöslu í bókmentum