Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Side 61

Um vedráttufar á Islandi.
Eftir Sigurð Þórólfsson.
Þaö er ekki mikið, sem ritaö hefur
verið um veðráttufarið á fslandi fyr
á tímum. En um harðindi og heyá-
setningar hefur allmikið verið ritað.
Merkast af því er það, sem hinn ný-
látni sæmdarmaður Torfi í Ólafsdal
reit, og ritgerð um „Næstu harðind-
ir.“ í Lögrjettu eftir landlækni Guðm.
Björnsson. Að rita um heyforðabúr
og forðagæskdög ætla jeg ekki. ITitt
vakir fyrir mjer, hve margir eru ó-
fróðir um fyrri tíma harðindi og
veðráttufar á íslandi. En þekking á
veðráttufari landsins að fornu og
nýju er bæði fróðleg og að minsta
kosti þeim nauösynleg, sem lifa á því,
að framleiða úr skauti náttúrunnar
flestar þarfir sínar. Það ætti að gera
menn forsjálli og öruggari í öllu því,
sem að atvinnuvegum landsins lýtur.
Og af fortíðinni ættu menn í þessu
sem ýmsu öðru að geta lært nokkuð
að skygnast inn í framtíðina. — En
rjctta þekkingu á veðráttufari og
harðindum fær enginn úr árbókum
og annálum eingöngu, allra síst þeir,
sem taka það alt fyrir góða og gilda
vöru, sem þar stendur, og eru trú-
hneigðir á allar narðindaöfgar fyrri
a!da og telja hina síðastliðnu öld hina
bestu, sem gengið hefur yfir þetta
land, frá landnámstíð. — En þessir
menn eru ekki svo fáir. Hannes
Finnsson biskup, sem í ritgerð sinni
um Mannfækkun á íslandi þræðir
vel annála og trúir mörgum öfgum
þeirra, veitti því þó athygli, að þeir
teldu hörðu árin of mörg og gleymdu
að geta flestra góðáranna. Ilann seg-
ir á bls. 34 (neðanmáls) : „. .. . Þar- í
dylst brestúrinn hjá söguskrifurun-
um, sem íslandsharðinda hafa getiö,
að þeir gera þau of tíö. Lengi fram
eftir öldum skrifaði einn eftir ann-
an: ísland er þjáð af siteldu frosti
og ísi.“
Enga trú hef jeg á þvi, að bændur
varist harðindin þvi betur, sem þeim
eru sagðar hroðalegri lýsingar af
þeirn, sem áður hafa komið. Minsta
kosti hefur hingað til ekki fengist
sú reynsla t. d. á 17. og 18. öld. Óþarfi
að gera hið illa ægilegra en það er.
Það getur orðið til þess, að margir
ntissi við það kjark, og treysti sjer
ekki að sigrast á því, en leggi frentur