Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Síða 97

9 6
slíku lánsfje en rjett svo sem bankinn
þarf til aS standast kostnaö sinn.
Eændurnir eiga aö græöa á áveitun-
um, en ekki Landsbankinn. Trygg-
ingu á bankinn aö heimta nóga, og
J)á aöallega veö i sjálfri jDeirri verö-
liækkun jarðanna, sem skapast af á-
veitunum. En hann má ekki gera
kröfur um veö, sem hindri hæfilegar
lántökur út á i. og 2. veðrjett jarð-
anna, til bústofnsaukningar og starf-
rækslu búanna.
Mjer er það ljóst, aö ef jeg hefði
ekki gert skyldu mína að því er
snertir fyrsta atriðið, þá hefði ein-
hver annar verið fenginn til Jiess. Og
náttúrlega sjer B. Kr. Jiaö, að geri
hann ekki skyldu sína gagnvart öðru
atriðinu, Jiá veröur að fá einhvern
annan til J) e s s — en vonandi Jiarf
ekki til sliks að koma.
Þriðja skilyrðið fyrir farsæld á-
veitufyrirtækjanna i framtíðinni lield
jeg að sje Jiað, aö safna fyllri þekk-
ingu en nú er til, um Jiað, hvenær
beri að veita á, hve mikið vatn Jiurfi,
hversu djúpt, hve lengi i einu, alt
eftir mismunandi jarðvegi og gróður-
lagi, hvaða árangur þær áveitur beri,
sem Jiegar hafa veriö gerðar. Draga
ályktanir af reynslunni, gera tilraunir
og læra af þeim hvernig vjer eigum
aö fara að því að ná sem mestri upp-
skeru af áveitusvæðunum. Til Jiessa
starfa þarf mann með vísindalegri
athugunargáfu, grasafróðan og jarö-
vegsfróðan og jafnframt hagsýnan.
Þetta starf liggur alveg fyrir utan
verksvið og Jiekkingu mína og Jæirra
manna, sem með mjer vinna að und-
irbúningi og framkvæmd sjálfra
mannvirkjanna. Enn Jiá mun alls
ekki vera byrjaö á Jiví að safna Jiess-
ari Jiekkingu, en það ætti helst ekki
aö dragast lengi.
2. B á t a h a f n i r. Þær telur B.
Kr. næstar. Vegna hvers bara báta-
hafnir? Hví ekki hafnir alment —
fyrir báta Ji a r s e m e k k i e r a n n-
a r s k o s t u r, en fyrir stærri skip,
þar sem kostur reynist og þörf gerist.
Jeg finn það vel, aö vegna ókunn-
ugleika ætti jeg sem minst að tala og
skrifa um fiskiveiðar. En mjer sýnist
úrslitaframförin í fiskiveiðuin okkar
liafa gerst, Jiegar byrjað var að reka
Jiær með h a f s k i p u m. Og jeg hef
þá trú, að hafskipaútgerðin muni á
komandi áratugum vaxa hröðum
skrefum, en bátaútgerðin síður. Nú
eru hafnir yfirleitt dýr mannvirki, er
geta staðið mjög lengi og Jnirfa að
standa mjög lengi til Jiess að stofn-
kostnaðurinn vinnist upp. Þess vegna
dugar ekki að sníða Jiær við Jiarfirnar
i dag eingöngu. Ef menn halda, að
reynslan verði sú, að með aukinni
mergð hafskipa, innlendra og út-
lendra, sem fiska kringum landið,
muni veröa minna og minna um fiski-
göngur á grunnmið þau, er bátar
sækja á, þá held jeg að hyggilegast
sje að reyna að haga bátahöfnum
þeim, er bygðar verða, þannig, að
annaðhvort sje í þeim þegar frá
upphafi nóg dýpi fyrir hafskip, eða
að seinna megi dýpka Jiær fyrir haf-
skip, eöa þá auka við þær nægilega
djúpu svæði fyrir hafskip. Að leggja
stórfje í hafnir, sem vegna dýptar,
botnlags og annara staðhátta aldrei
geta orðið annað en bátahafnir, held
jcg að sje varhugavert, nema þar sem
fiskimiðum er Jiannig háttað, að ó-
liklegt má telja að þau veröi „þurk-
uð“ með hafskipaveiðum.