Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1971, Qupperneq 61

RÚNASTEINAR OG MANNFRÆÐI
61
þá, hafi Tómas Brandsson lofað Halli Magnússyni að vera í allri
borgan fyrir hann um þau kúgildi, sem Hallur hafði til byggingar
af Benedikt bónda Halldórssyni. Bréfið er skrifað í Hvammi mánu-
daginn eftir hvítasunnu, 15. maí 1570. (D.I. XV, 405). Hallur var
systursonur Tómasar, svo sem síðar segir. I jarðakaupum Guðbrands
biskups við síra Pál Brandsson og Helga son hans, 26. marz 1573,
á Hólum í Hjaltadal, seldi síra Páll biskupi þau 10 hundruð í Reykj-
um í Fljótum, sem hann átti til lausnar hjá erfingjum Tómasar heit-
ins Brandssonar (Bréfab. Guðbr. b., 24). Tómas er því dáinn fyrir
þann tíma.
t niðjatala-handritinu AM 257 fol., bls. 470, er rakin ætt frá Guð-
rúnu Grímsdóttur lögmanns Jónssonar og manni hennar, Tómasi
bónda á Þorleifsstöðum. 1 öðrum ættartöluheimildum er Tómas á Þor-
leifsstöðum talinn Brandsson (t. d. Sýslum.æfir II, 536). Þótt hinar
síðartöldu heimildir séu fremur ungar er ástæðulaust að rengja þær,
með því að þær hafa fremur haft eldri heimildir fyrir sér, en að
föðurnafn Tómasar sé ágizkun, enda er enginn annar Tómas kunnur
í Skagafirði á þessum tíma en Tómas Brandsson, sem líklegt er að
hafi átt dóttur Gríms lögmanns. Tómas sá, sem ættabækur kenna
við Þorleifsstaði, er því að mínum dómi vafalítið sonur Brands Páls-
sonar.
Staðfestingu á því, að Guðrún dóttir Gríms lögmanns hafi verið
móðir Guðrúnar konu Ólafs lögréttumanns Tómassonar, svo sem
síðar segir, má fá í bréfabók Guðbrands biskups. Hann er þar að
rekja frændsemi manna frá Helga lögmanni Guðnasyni, og er ekki
um að villast, að hann telur Guðrúnu Grímsdóttur dóttur Guðnýjar
Þorleifsdóttur (Bréfab. Guðbr. b., 249).
Niðjatalið frá Guðrúnu Grímsdóttur og Tómasi á Þorleifsstöðum
er allgamalt að uppruna, greinilega samið um miðja 17. öld, og ber
það aldur sinn með sér á því, að það segir börn síra Hallgríms í
Glaumbæ og Sesselju Bjarnadóttur tvö. Höfundurinn hafði enga
ástæðu til að geta þess hve mörg börn þau ættu síra Hallgrímur og
Sesselja, nema honum væri fullkunnugt um tölu þeirra. Börn þeirra
urðu fleiri en tvö, sem upp komust, og er niðjatalið því skrifað
þegar börnin voru ekki orðin fleiri en tvö, en það hefur verið rétt
um miðja öldina. Niðjatalið hljóðar svo:
„Guðrún Grímsdóttir átti Tómas á Þorleifsstöðum. Þ. b. Gottskálk,
sem átti Rósu. Þeirra dóttir Helga, sem átti Eirík Ámundason í
Skagafirði. I. Hennar sonur (þ. e. Guðrúnar Grímsdóttur) Ólafur
Tómasson á Hallgrímsstöðum í Skagafirði. Hans börn Ari, Grímur,