Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1971, Blaðsíða 68

68
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
nóvember 1451 fór fram á Myrká í Hörgárdal brúðkaup Guðnýjar
dóttur Þorsteins Höskuldssonar, sem þá var á lífi, og Guðmundar
Sigurðssonar. Guðmundur hafði til kaups við Guðnýju 20 tigi hundr-
aða, af því 105 hundruð í jörðum á Austurlandi en 95 í lausafé. Guð-
ný hafði á móti þessu 10 tigi hundraða, jarðirnar Kropp og Grísará
í Eyjafirði fyrir 60 hundruð og 40 hundruð í lausafé. 1 þessu var
móðurarfur Guðnýjar, og er móðir hennar því látin þegar hér er
komið sögu. (D.I. V, 87-88). Grísará hafði Höskuldur Runólfsson
keypt árið 1407 og má af því og fleiru sjá, að Þorsteinn hefur verið
sonur hans. Guðný Þorsteinsdóttir hét kona Höskuldar Runólfsson-
ar. (D.I. III, 721-722). Sonur Höskuldar var Árni, sem átti bónda-
hlutann í Knappsstöðum í Stíflu (D.I. V, 625-626), en þann jarðar-
hluta eignaðist Þorsteinn svartur Hallsson 16. apríl 1399. (D.I. III,
643-644).
I athugasemdum neðanmáls í I. b. Sýslumannaæfa, bls. 24, segir
Jón háyfirdómari Pétursson, að Vigfús hafi verið sonur Þorsteins b.
í Holti í Fljótum Magnússonar og Ólafar dóttur Árna dalskeggs.
Hann segir að Þorsteinn kallist í sumum ættartölum „Svartur" og
hafi það verið viðurnefni hans. Ennfremur segir hann, að Ólöf kona
Þorsteins sé í sumum ættatölum ranglega nefnd Vigdís. Hér er á
misskilningi byggt. Gömul ættartala, sem Espholín hefur tekið upp
í ættartölur sínar á p. 5314-5315, segir svo: „ . . . skal hafa verið
bróðir Eyjólfs lögmanns föður Einars í Dal p. 1353 og Hallgríms
nokkurs, en systkini Einars föður þeirra nefnast Vigdís, sem átti
Svcirt föður Fúsa föður Helga föður Brands, máske föður Helga,
sem átti Ingveldi Ivarsdóttur p. 6036 - Þorlaug og Hallótta; allt
Árna börn, sem á að hafa verið Árni Dalskeggur gamli Magnús-
son . .
Hið skáletraða, sem hefur verið í hinni gömlu ættartölu, sem Esp-
holin hefur haft fyrir sér, er auðsjáanlega mjög gamalt að stofni
til. Það rekur ekki lengra niður en til Brands Helgasonar, sem kunn-
ur er úr skjölum frá fyrra hluta 16. aldar. Um niðja hans er ekkert
kunnugt, og ágizkunin hjá Espholin um það, að Helgi Brandsson
maður Ingveldar ívarsdóttur sé sonur Brands Helgasonar, er röng.
Hann var annarrar ættar. Það er rétt hjá Espholin, að Árnabörnin
eru börn Árna dalskeggs, en sá Árni var Einarsson, svo sem fjöldi
skjala sýnir, en í Skarðsárannál er hann ranglega talinn Magnússon,
og þaðan mun Espholin hafa villu sína. (Ann. Isl. I, 57).
Til er vitnisburðarbréf Bjarna Skúlasonar frá 1555, sem skýrir
frá því, að Vigfús föðurfaðir Brands Helgasonar var Þorsteinsson,