Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1885, Page 108

240
ið er f, og getur dregist saman, lætur hún einungis
hið gulleita blóð-serum dreyra á burt.
Af þessu leiðir einnig, að „serum“ er að eins að
því ólíkt „plasma11, að það vantar hið trefjamyndaða
efni, er finnst í „plasma“ og sem losnar við storknun-
ina. Yilji menn finna samlíkingu í alþekktari verkun-
um, til þess að geta betur gert sjer grein fyrir því,
að blóðið storknar, þá er hægast að sjá, hversu mjólk-
in hleypur, þegar ostar ern gerðir, þar sem mjólkin
hleypur af því, að hún er hituð með dálitlu af hleypi.
Eins og hleypirinn lætur þá mjólkina storkna með því,
að breyta ostefninu (kasein) þannig, að það losni úr
mjólkinni og verði að óuppleysanlegu eggjahvituefni
(ost), eins sýnist storknun blóðsins vera fólgin í
því, að í því er efni, sem líkja má við hleypirinn. Efni
þetta er kallað „fibrin-ferment", og það kemur því til
leiðar, að eggjahvítuefnin í blóðvökvanum, hið „fibrin-
ogene“ (hið trefjamyndandi) efni breytist, verður óupp-
leysanlegt, og aðskilur sig sem „fibrin“.
f»ar eð blóðið storknar ekki í lifandi líkömum,
heldur þegar það er runnið úr þeim, og þar eð storkn-
un blóðsins er í vissum skilningi sönnunin fyrir þvf, að
það sje dautt, eins og stirðnunin í vöðvunum er sönn-
un fyrir dauða þeirra, þá kann mörgum, ef til vill, að
sýnast það hafa litla þýðingu fyrir lifandi líkami, að
blóðið storknar. þ>essu er þó ekki þannig varið. Að
blóðið getur storknað, er svo mikilvægt og nauðsyn-
legt, að gæti blóðið það ekki, hlyti sjerhver blóðrás,
og það eins hin allra minnsta, að orsaka bráðan dauða.
Vjer eigum hægt með, að sannfærast um þetta. þ>eg-
ar manni blæðir mjög af skurði eða öðru sári, verður
læknirinn að leita að slagæðum þeim, er blæða, og
binda um þær. Blóðrásin hættir þá, og er það fyrst
og fremst að þakka böndum þeim, er herða saman
æðina. Hinn harðknýtti þráður skerst þó smátt og