Eimreiðin - 01.07.1918, Page 109

Eimreiðin] ISLENSK TUNGA OG ÖNNUR MAL
237
viö, og þetta er jafnan átt viö, þegar svo er tekið alment til
orða, sem eg gjöröi.
Aö íslenska hafi nokkurn tíma verið frummál i ö, hefi eg
aldrei sagt, og mundi aldrei hafa getaö sagt neina slíka vit-
leysu, þó að eg sé ekki málíræðingur. Ekki hefi eg heldur
neitað því, að einstaka orS hafi betur geymst í öSrum NorSur-
landamálum en íslensku. En alt þetta haggar ekki því sem
eg sagSi, aS Danir, NorSmenn og Svíar skilja nú svo aS
segja ekki nokkura málsgrein í forn-norrænu tilsagnarlaust,
en íslendingar geta lesiS forn-norrænu bókmentirnar allar
sér til gagns, án tilsagnar, og flest svo, aS hvergi ber út af
réttum skilningi. Þetta kalla eg, aS máliS hafi varöveitst hér
en ekki þar. Þetta játar hr. Wiehe líka, þó aö hann oröi þaö
svo, aS „íslenskan hafi breytst tiltölulega minst“. En hitt átti
eg ekki viö, aS eigi mætti sýna fram á, aö danska, norska og
sænska væru vaxnar upp úr sama málinu og hafi geymt margt
af því, svo og svo óbreytt. Slík Babelsturns undur ske ekki
á síöari öldum, hvaö sem fyr kann aö hafa veriö.
Þá er um Hollendinga, Belgi og Svissara. ÞaS getur vel
veriS aö dæmi þau hafi ekki veriö heppilega valin, en þaS er
af því, aS þar er um svo augljósan sannleika aS ræöa, aS eg
hefi ekki vandaS dæmin, sem sé þann sannleika, aö smáflokk-
ar eiga í höggi aS varSveita mál sitt innan um mikinn sæg, sem
talar aSra tungu, nema eitthvaS sérstakt hjálpi þeim, landslag
eSa slíkt, eins og þjóSflokkar þeir, sem hr. Wiehe nefnir.
Dæmi þess em Danir í nábýlinu viS ÞjóSverja. Dæmi þess eí
norrænan „fyrir vestan haf“, á Skotlandi, frlandi og eyj-
unum. HvaS er orSiS um hana? Þar sjáum vér ljóslega hvar
íslensk tunga og íslenskt þjóöerni væri i nábýli viS Eng-
lendinga, eins og eg tala um í greininni. Dæmi þess er þaö,
hvernig enskan leggnr aö velli sjálfstæS tungumál hjá mil-
jónum innflytjenda í NorSur-Ameríku. Og þannig mætti halda
áfram.
Annars hélt eg aö þetta væri svo alment viðurkendur sann-
leikur aö ekki þyrfti um aS deila, aö einangrunin væri besti
vörSur tungunnar. ÞaS segir sig svo aS segja sjálft, og þaS
ætti því ekki aS þrufa aS færa til þess einstök dæmi. Mér f\/
þótti gaman aS sjá í nýkominni ritgerS eftir próf. Þorvald
Thoroddsen nákvæmlega þessa sömu skoSun. Hann segir þar
meSal annars: „Tilvera hins íslenska þjóöernis er í stuttu