Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Page 32

32
forv. Thoroddsen
meiri var undrunin og fögnuðurinn yfir heimkomu Vam-
bérys hjá Tyrkjum þeim og Evrópumönnum, sem bjuggu
í Teheran. Keptust allir við að sýna Vambéry sóma og
vinahót, og sendiherrarnir hjeldu honum veislur og annan
fagnað. Sendiherra Rússa hvatti hann mjög til að fara
til Pjetursborgar, því þar mundu ferðir hans í Turan mik-
ils metnar, og eflaust hefði Vambéry átt glæsilega fram-
tíð fyrir höndum, ef hann hefði gengið í þjónustu hinnar
rússnesku stjórnar, sem einmitt þá var farin að leggja
ráðin á og farin að undirbúa sig undir herferðir til Turan.
Rússar lögðu þau lönd, er Vambéry hafði rannsakað,
undir sig nokkrum árum síðar, eins og fyr var getið.
En Vambéry vildi eigi aðhyllast Rússa, hafði skömm á
þeim eftir hin grimmilegu herhlaup þeirra á Ungarn 1848,
og hafði andstygð á harðstjórn þeirra; var hann jafnan
síðar mótsnúinn pólitík Rússa í Asíu og ritaði mikið í
ensk blöð gegn Rússastjórn. Sendiherra Englendinga
fekk honum meðmælingarbrjef til ýmsra höfðingja í Lund-
únum og hvatti hann til að fara þangað, enda hallaðist
hann miklu meir að hinum frjálslyndu skoðunum Breta í
stjórnmálum.
Eftir 3 mánaða dvöl í Teheran hjelt Vambéry heim-
leiðis, var alstaðar fagnað vel af tyrkneskum höfðingjum,
og komst heim til Búdapest í maímánuði 1864 eftir tveggja
ára ferðalag. Móttökurnar hjá löndum hans voru alt ann-
að en glæsilegar; Vambéry kom aftur úr hinni mestu
glæfraferð, sem hann hafði framið í þjónustu landa sinna
og með dálitlum styrk frá þeirra landi, honum hafði orð-
ið mikið framgengt og ratað í hinar mestu mannraunir,
og allur heimurinn dáðist að þreki hans og áræði. Pað
voru mikil vonbrigði fyrir Vambéry, að landar hans voru
mjög þurkulegir við hann og fálátir, sintu lítið frásögnum
hans um ferðalagið og voru alveg hirðulausir og kærulaus-
ir um hinn vísindalega árangur ferðanna. Mun orsök þessa