Andvari - 01.03.1969, Blaðsíða 50

48
VALDIMAR J. EYLANDS
ANDVARI
Rannsóknir á þessum grafhýsum og fjölda annarra af smærri gerð hófust á
síðustu tugum aldarinnar sem leið, og hét sá Petrie, enskur maður, sem vann
sér einna mest frægðarorð fyrir störf sín og rannsóknir á þessum vettvangi. Er
talið, að hann hafi fundið aðrar fornminjar, sem beri vott um jafnvel miklu eldri
menningu á meðal Egypta, og hann hafi lyft tjaldi sögunnar frá fimm hundruð
ára tímabili á undan byggingu fyrsta pýramídans, eða allt til frumstæðrar bænda-
menningar frá steinöld. Er talið, að fyrstu íbúar Egyptalands hafi setzt að í Nílar-
dalnurn vegna frjósemi landsins og lifað þar á búskap og veiðum með steinaldar-
tækjum. Lengra verður líklega ekk komizt í leitinni að uppruna manna á þess-
um slóðum.
En Petrie varði mörgum árum til rannsókna á pýramídum, og hefir hann
ritað mikið um athuganir sínar, og svo aðrir síðar. Aldrei hefir verið búið svo
rammlega um dauðs manns bein. Sjálf var gröfin falin langt niðri í jörð, undir
sjálfri byggingunni. Ótal krókastigir lágu að henni; hafði öllu hugsanlegu hyggju-
viti verið beitt til að leyna líkama hins framliðna. Þannig voru þessir konungar
grafnir, mann fram af manni, ásamt gimsteinum og alls kyns skarti og dýrð. En
einmitt það varð til þess, að þeir fengu ekki að hvíla í friði. Rannsóknir hafa
leitt í ljós, að þrátt fyrir allar varúðarráðstafanir hefir grafarró þeirra allra verið
raskað, að undanteknum aðeins einum, sem slapp úr ræningjahöndum. Er það
álit fræðimanna á þessu sviði, að margar grafanna hafi verið rændar skömmu
eftir að greftrun var lokið, og þá ef til vill af sömu mönnum, sem stóðu að jarð-
setningunni. Allur auðurinn, sem þarna hafði verið hlaðið saman, hvarf skjót-
lega, að talið er, en múmíunum fleygt út eða þær brenndar. Þessi grafarrán urðu
almenn og alræmd, en engar varúðarráðstafanir gegn þeim dugðu. Þó var það
ekki fyrr en eftir marga mannsaldra, að hætt var að byggja pýramída og jarða
í þeim. Var þá tekinn upp sá háttur að jarðsetja konungborið fólk í áður nefnd-
um Kóngadalsgrafreit. En einnig þar voru grafaræningjar fengsælir.
Tutankhamun einn (um 1350) fékk að hvíla í friði um aldirnar, unz gröf
hans fannst árið 1922. Þessi konungur varð skammlífur og sat að ríkjum aðeins
um tíu ára bil. Virðist hann hafa haft meiri áhuga á trúarbrögðum en lands-
stjórn. Elann reyndi að koma á siðbót, en laut í lægra haldi í viðureign sinni
við Amens, þjóðarguð Egypta á þeirri tíð, og tilbiðjendur hans. Ekkert vantar þó
á, að útför hans hafi verið gerð vegleg. Slíkur var sá íburður af gulli, gimsteinum
og fágætum munum í gröf hans, að furðu gegnir. Þrjár stórar stofur í Kairo
geyma þessa muni, og standa vopnaðir verðir yfir þeim dag og nótt. Gefur þessi
aðbúnaður allur nokkra hugmynd um, hvernig muni hafa verið búið um fyrir-
rennara hans, sem voru afkastameiri landstjórar og sátu lengur að völdum.
Einnig verður skiljanlegt, að allslausir menn, sem vissu um slíkan aðbúnað og