Andvari - 01.03.1969, Page 68

66
VALDIMAR J. EYLANDS
ANDVARI
nærri sex þúsundum ára, voru hin ómannúðlegu lög um „auga fyrir auga og
tönn fyrir tönn“ ekki til í löggjöf þessarar þjóðar. Er t. d. lagt svo fyrir, ef maður
verður valdur að meiðslum eða líkamslýtum á samferðamanni sínum, að þá skuli
hann gjalda sekt í hlutfalli við unninn glæp og einnig skuli taka tillit til allra
aðstæðna í hverju tilviki, t. d. urn áreitni og sjálfsvörn.
Ætla má, að Súmerar hafi trúað á persónulegt framhaldslíf í einhverri mynd.
Skömmu eftir aldamótin fann enskur fræðimaður, Sir Leonard Woollcy, graf-
hvelfingu mikla í rústum, þar sem Llr, fæðingarstaður Abrahams, hafði staðið.
Bám konungshjón þar beinin ásamt fjölda af þjónustufólki, sem hafði verið látið
fylgja þeim inn um dauðans dyr. Þarna fundust fágætir rnunir og fagrir, svo sem
harpa, slegin gullþynnum, sem þjónn var látinn halda á. Hefir hann átt að
skemmta kóngi sínum í dánarheimum. Þessi dýrgripur var næstum horfinn, að
undanteknum gullspöngum og demöntum, en hafði látið eftir mynd sína á jarð-
laginu, svo að glöggt mátti greina lögun hennar og gerð, þar sem hún lá á brjósti
beinagrindar af manni þeim, sem eitt sinn fór mjúkum höndum um strengi
hennar.
Súmerar virðast hafa búið yfir kímnigáfu og góðri greind. Fjöldi spakmæla
hefir komið fram í bókmenntum þeirra, og eru þessi tilfærð til sýnis:
Vera má, að þú sért undirgefinn
konungi eða jarli, en sá maður sem
mest ber að óttast, er skattheimtumaðurinn.
Sá maður sem hefir ekki haft fyrir konu og
börnum að sjá, hefir aldrei haft hring í nefinu.
Fræðimenn telja, að Súmerar hafi verið brautryðjendur í ýmsum greinum og
fyrstir í flestu: guðfræði, siðspeki, löggjöf, stjórnskipan; að þeir hafi gefið heim-
inum hinn fyrsta Nóa, fyrsta Móses, fyrsta Job, fyrsta letur og fyrstu fræðibækur.
En samt gleymdust þeir, og heimurinn lætur sig þá engu varða að undanteknum
fræðimönnum, sem hafa það fyrir atvinnu að skyggnast inn í skúmaskot löngu
Iiðinna alda.
Menn sem á vorum dögum ferðast um þessar slóðir, þar sem hin fornu menn-
ingarríki stóðu: Súmer, Babylon, Assyría, Kaldea og Persía, eiga bágt með að
trúa, að þama hafi nokkru sinni búið menningarþjóðir, hvað þá að þær hafi
verið „fyrstar“ í nokkru, sem að menningu lýtur.
Einn af hinum fornu konungum Súmera lét gera yfirlýsingu og skrá hana á
steinflögu. Fjallar hún um afrek hans við áveitur og landbúnað. Þar segir svo:
„Ég hefi gefið eilíft vatn og óendanlega velgengni landi mínu í Larsa...“