Skírnir - 01.01.1930, Síða 55
Alþingi árið 955.
Eftir Þorkel Þorkelsson.
Það ætla menn, að þetta sumar (955), eða því sem
næst, hafi Alþingi leitt í lög sumaraukann. Ártalið vita
menn eigi gjörla, en flestir hallast að þeirri skoðun, að
eigi geti munað mörgum sumrum frá því, sem hér er tal-
ið; þó hefir einnig öðru verið haldið fram, og verður vikið
að þessum ágreiningi siðar. Um hitt eru allir á sama máli,
að sá, sem átti frumkvæðið að því, að þessi breyting á
tímatalinu var lögtekin, hafi verið Þorsteinn surtur Hall-
steinsson, og hefir hann stundum verið nefndur »hinn spaki«.
Þótt bæði Landnáma og Laxdæla geti um Þorstein
surt og fund sumaraukans, er þó Ari prestur hinn fróði
Þorgilssón helzta heimildin fyrir því, hvernig það atvikað-
ist, að sumaraukinn var i lög tekinn, og með því að frá-
sögn hans er að ýmsu hin merkilegasta og á hinn bóginn
oft verið deilt um það, hvernig beri að skilja sumt í henni,
er hún prentuð hér:
»Þat vas ok þá, es enir spökustu menn á landi hér
hugðu tal í tveim misserum fjóra daga ens fjórða hundraðs,
þat verða vikur II. ens sétta tegar, en mánuðr XII., þrí-
tognáttar ok dagar IIII. umfram, þá merktu þeir at sólar-
gangi, at sumar munaði aptr til vársins, en þat kunni engi
segja þeim, at degi einum vas fleira, en heilum vikum
gegndi, í tveim misserum, ok þat olli. En maðr hét Þor-
steinn surtr, hann var breiðfirðskr, sonr Hallsteins Þórólfs-
sonar Mostrarskeggia, landnámamanns, ok Óskar Þorsteins-
dóttur ens rauða. Hann dreymdi þat, at hann hygðisk vesa
4