Skírnir - 01.01.1930, Síða 152
146
Alþingi árið 1281.
[Skirnir
átt, er talað er um »sektarbréf konungs ok erkibiskups«.
Biskup hefir að sjálfsögðu haldið því fram, að sættargerð
þessi væri hinn löglegi grundvöllur fyrir rétti kirkjunnar
gagnvart konungsvaldinu í öllu Niðarósserkibiskupsdæmi.
Þess vegna vill biskup eigi samþykkja þau ákvæði í bók-
inni, þar sem honum virðist konungur ætla sér einum að
taka sakeyri af málum, er hann telur, að kirkjan eigi sak-
eyri af samkvæmt sættargerðinni, t. d. af þeim hlutum, er
heyrðu til villu,') fyrir vanrækslu á að gjalda hlut af helgra
daga veiðum1 2) og fyrir meinsæri.3) Annað atriði, sem bisk-
up telur sér skylt að gefa góðar gætur að, var það, að
eigi væri gengið á dómsvald kirkjunnar. Gerir hann ýmsar
athugasemdir þar að lútandi, svo sem það, að biskupi beri
að hafa dóm yfir hjúskaparmálum, um það, hversu hver er
löglega til arfs kominn, og um testamenti, auk þess sem
hann mótmælti því ákvæði bókarinnar, að sami skyldi
vera lögmaður yfir landslögum og guðslögum, en að ákvæði
þessu verður vikið nánara síðar. í fleiri atriðum vildi bisk-
up og gæta réttar kirkjunnar. Þannig gerði hann athuga-
semd við ákvæði bókarinnar um rétt konungs til að láta
veiða vali4) og að einu leyti reyndi hann jafnvel að teygja
rétt kirkjunnar lengra en hann sjálfur hafði farið fram á í
Kristinrétti sínum, er hann krafðist þess, að ákvæðum bók-
arinnar um tíundaskifti og matgjafa til fátækra manna5 6)
yrði breytt á þá leið, að biskup hafi ráð yfir, hverjir skifta
skuli. Fór hann þar í raun réttri fram á það, að kirkjan
fengi í sínar hendur hið æðsta vald í sveitarstjórnarmálum.
Allar þessar athugasemdir biskups lúta að því að halda
uppi rétti kirkjunnar. Aðrar athugasemdir hans eru nokkuð
sundurleitar. Honum þykir óbótamálin of mörg í bókinni-
Hann vill og eigi heldur samþykkja ákvæði bókarinnar um
sjálfsmorðingja,G) og er helst að sjá, að honum hafi þótt
1) Jb. Mh. 2.
2) Jb. Llb. 69.
3) Jb. Þb. 21.
4) Jb. Llb. 58.
5) Jb. Kvg. 31.
6) Jb. Mh. 4.