Skírnir - 01.01.1930, Síða 222
216
Alþingi árið 1685.
[Skirnir
var sent til íslands, var rekið smiðshöggið á handritasöfn-
un Dana á íslandi með því, að fela Árna Magnússyni, sem
þá fór út hingað, að afla hér handrita. Með þeim leiðangri
hófst hið mikla handritasöfnunarstarf Árna, sem siðar leiddi
til þess, eins og kunnugt er, að hið stórmerka handritasafn
hans, sem nú er varðveitt í bókasafni Kaupmannahafnar-
háskóla, varð til.
En þar sem fyrr nefnt konungsbréf getur um handrita-
söfnun annara þjóða á íslandi, er átt við það, að Svíar
höfðu sent menn eins og Jón Rúgmann, og síðar Jón Egg-
ertsson frá Ökrum í Skagafjarðarsýslu til íslands í hand-
ritaleit, og hafði þeim síðar nefnda orðið mikið ágengt. En
Dönum var það þvert um geð, að íslenzk handrit lenti í
höndum sænskra fræðimanna, og olli því einkum þjóðar-
metnaður.
Annað konungsbréf, dagsett 14. febrúar 1685, var lesið
upp í lögréttu sumarið 1685.') Það var þess efnis, að Þórði
Skálholtsbiskupi Þorlákssyni var heimilað að flytja Hóla-
prentsmiðjuna suður til Skálholts, enda var Gísli Hólabisk-
up, bróðir hans, þá látinn.
Hólaprentsmiðja var síðan flutt til Skálholts, og lét
Þórður biskup endurbæta hana, enda voru letur hennar
orðin ærið úr sér gengin. Biskup lét síðan prenta nokkur
fornrit; þar á meðal Landnámabók1 2), íslendingabók Ara
fróða3) og Ólafs sögu Tryggvasonar4), en brátt féll sú ný-
breytni niður.
Galdramál Halldórs Finnbogasonar úr Mýrasýslu er
tvímælalaust ægilegasta og jafnframt ömurlegasta mál á
Alþingi 1685. Frásögn um það er fremst í Alþingisbókinni5),
og skal hér gefið yfirlit um gang þess.
Það mun hafa verið nálægt áramótum 1684—5, að
Halldór nokkur Finnbogason í Mýrasýslu gerði þá játning
1) Sbr. Alþb. 1685, nr. 11.
2) Sbr. Islandica XIV., bls. 61—2.
3) S. st., bls. 4-5.
4) S. st„ bls. 82-3.
5) Sbr. Alþb. 1685, nr. 1.