Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1921, Blaðsíða 130

124
Alex. Moszkowski:
IÖONN
skýringarnar eru svo góðar, að kann getur ómögu-
lega skorið úr því, hvor þeirra muni vera sanni nær.
Hann getur skýrl hraða-aukann á einn veg eða ann-
an, annað hvort þannig, að kassinn færi upp á við
eða steinninn niður á við; kassi og steinn eru i sömu
afstöðu hvor til annars; og hann heiir enga ástæðu
til að leggja þetta fremur út á einn veg en anuan,
þar eð »fallið« lýsir sér alveg á sama hátt í báðum
tilfellum, hvort sem maður hugsar sér kassann kyrr-
an og steininn delta eða steininn kyrran og kassann
kefjast; en þetta mætli orða svo almenl skoðað;
Það má líla á hraða-auka sérhvers hlutar, sem er
látinn eiga sig, á sérhverjum stað í alheimsgeimnum,
annad hoort sem aíleiðingu af tregðu hans sjálfs eða
sem afleiðingu af aðdrætli annara þungra hlula; m.
ö. o. það má með jafnmiklum eðlisfræðilegum rétti
segja: kerfið (í þessu falli kassinn), sem ég skoða
fj’rirbrigðið frá, er sjálft á hraðri ferð — eða fyrir-
brigðið gerist undir áhrifum einhvers aðdráttar-hvels.
Einstein nefnir jafngildi þessara skýringa vjafnhœfis-
sjónarmidiðv. (Áquiualcnz-prinzip!. Og það segir ekki
annað en þetla, að »tregur« hlutur og »þungur« hlut-
ur sé í raun réttri eilt og hið sama.
Hafi menn nú gert sér þetta jafnhæli fyllilega ljósl,
þá hafa þeir öðlasl mjög svo mikilvæga skýringu.
Þeir hafa þá komist að þeirri niðurstöðu, að sér-
hver sú tregða, sem við kunnum að verða varir við
hjá einhverjum hlut, og það er sá eiginleiki, sem
virðist vera hverjum hlut eiginlegastur, svo að segja
sjálfur hann, — stafi, sérstaklega að því er varanleik
tregðunnar snertir, frá áhrifum þeim, er hann verð-
ur fyrir frá öðrum hlutum.
Eftir að við höfum nú komist til skilnings á þessu,
langar okkur til tið vita, hvernig ljósgeisli mundi
haga sér undir áhrifum aðdráttaraflsins. Við snúum
þvi aflur til eðlisfræðingsins í kassanum og vitnm