Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Blaðsíða 129

GYÐA JÓHANNSDÓTTIR
fyrir allar greinar. Þessum umbótum lauk ekki fyrr en 1984 (Gunnar Finnbogason,
1995; Sigurjón Mýrdal, 1989; Wolfgang Edelstein, 1988; Þorsteinn Gunnarsson, 1990).
Þensla menntakerfisins og þróun menntunar barnakennara
ó sjöunda óratugnum
Samkvæmt lögum um Kennaraskóla íslands frá 1963 var lengd kennaranáms áfram
fjögur ár og eitt ár fyrir nemendur með stúdentspróf. Það voru þó einkum tvö ákvæði
laganna sem urðu afdrifarík fyrir þróun kennaramenntunar. Fyrst ber að nefna
ákvæðið um heimild skólans til þess að starfrækja tvenns konar framhaldsnám. 1
fyrsta lagi var um að ræða eins árs framhaldsnám sem lauk með stúdentsprófi og
tryggði það aðgang að Háskóla íslands. Með þessu ákvæði verður Kennaraskólinn
fimmti skólinn sem gat brautskráð stúdenta. í öðru lagi var um eins árs framhalds-
nám að ræða þar sem barnakennarar gátu dýpkað þekkingu sína í þremur greinum
með aðaláherslu á eina. Próf af þessari braut átti að tryggja aðgang að afmörkuðum
greinum við Háskóla íslands (Alþingistíðindi A2, 1962). Þetta ákvæði var til komið
vegna þess að barnakennarar áttu nær enga möguleika á framhaldsnámi þrátt fyrir
að lög um kennaramenntun frá árinu 1947 kvæðu á um að Háskóli íslands ætti að sjá
kennurum á öllum skólastigum fyrir framhaldsmenntun. Þessu ákvæði hafði hins
vegar ekki verið framfylgt og fengu barnakennarar ekki inngöngu í Háskóla íslands,
mest fyrir þá sök að þeir höfðu ekki lokið stúdentsprófi (Broddi Jóhannesson, 1983;
Ólafur Proppé, Sigurjón Mýrdal og Bjarni Daníelsson, 1993; Sigríður Valgeirsdóttir,
1987). Stúdentspróf var eina opinbera skilgreiningin á háskóla og það breyttist ekki
með lögunum um skólakerfi frá 1974 (Jón Torfi Jónasson, 1990).
Annað ákvæði laganna varð einnig afdrifaríkt en samkvæmt því voru inntökuskil-
yrði í Kennaraskóla íslands rýmkuð en þau höfðu verið þau sömu og í menntaskól-
ana, þ.e.a.s. landspróf. Samkvæmt lögunum frá 1963 voru inntökuskilyrði áfram
landspróf en nú gátu gagnfræðingar með lágmarkseinkunn í nokkrum greinum
einnig sótt um inngöngu. Þetta ákvæði opnaði gagnfræðingum því leið til þess að
ljúka stúdentsprófi og þar með uppfylltu þeir inntökuskilyrði Háskóla Islands.
Mikil fjölgun nemenda í kennaranám fylgdi í kjölfar laganna. Skólinn yfirfylltist á
árunum 1965-1970. Árið 1962 var flutt í nýtt húsnæði sem var í byggingu og þá voru
216 nemendur við nám í Kennaraskólanum en árið 1969 voru 954 nemendur við nám
í hálfbyggðu húsnæði sem átti að rúma 250-300 nemendur (Alþingistíðindi A2,1970,
bls. 1203). Árið 1970 voru tveir þriðju hlutar kennaranema með gagnfræðapróf
(Alþingistíðindi B2, 1970, bls. 1360). Fall á fyrsta námsári var um það bil 30%
(Alþingistíðindi A2, 1970, bls. 1197). Frá árinu 1968 gerði Broddi Jóhannesson skóla-
stjóri ítrekaðar en árangurslausar tilraunir til þess að fá heimild ráðuneytisins til þess
að hækka lágmarkseinkunn gagnfræðinga. Árið 1968 var Kennaraskólanum að auki
gert að taka inn tvo bekki í hreint menntaskólanám þar sem ekki var unnt að taka þá
inn í almennt kennaranám sökum örðugleika við að finna þessum nemendum stað í
verknámi (Handrit: Broddi Jóhannesson, 1968; Sigríður Valgeirsdóttir, 1987). Óhætt
er að fullyrða að algert öngþveiti hafi ríkt í Kennaraskólanum á þessum árum.
Stjórnvöld tóku ekki á hinum almenna vanda menntaskóla- og sérskólastigsins
127