Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Blaðsíða 136
HUGMYNDIR UM FLUTNING MENNTUNAR ...
réttindarýrnun í frumvarpinu um kennaraháskóla" birti Morgunblaðið (1971) kröfur
nemenda að kennarapróf barnakennara samkvæmt gömlu námskránni yrði metið
jafngilt stúdentsprófi þannig að þeir ættu aðgang að Háskóla íslands. Almenningur
var þögull. Ekkert var ritað um flutning kennaramenntunar í íslenskum dagblöðum
frá 3. febrúar til 20. apríl 1971 að undanskildum þingfréttum blaðanna og kynningu
á kröfum nemenda.
Broddi Jóhannesson skólastjóri Kennaraskólans var aðaltalsmaður flutningsins.
Gylfi Þ. Gíslason fyrrverandi menntamálaráðherra komst svo að orði í viðtali:
Allar röksemdirnar komu frá rektor, Brodda Jóhannessyni. Hann sann-
færði mig algerlega og mjög snemma um nauðsyn þess að breyta Kenn-
araskólanum í háskóla. Þetta var hans hugmynd og ekki mín og hann
gerði sér einnig grein fyrir því að það yrði erfitt fyrir mig að koma þessu í
gegn. Eins og ég sagði, öll rök komu frá Brodda, ég treysti honum alger-
lega. Mitt hlutverk sem stjórnmálamanns var að fá frumvarpið samþykkt.
(Munnleg heimild, 26. júní 2000)
Af þessu má sjá að Broddi stóð ekki einn. í viðtalinu greindi Gylfi frá því að fjármála-
ráðherra hafi komið að máli við hann og sagt að hann myndi veita fjármagni í annað
tveggja viðfangsefna; endurskipulagningu skyldunámsins eða Kennaraháskóla
íslands, Gylfi mátti velja:
Ég velti þessu gaumgæfilega fyrir mér og vissi að ég gat ekki ráðfært mig
við neinn. Ég ákvað að velja Kennaraháskóla íslands. Enn þann dag í dag
man ég röksemdafærsluna. Ég vissi að endurskipulagning grunnskólans
myndi halda áfram og framkvæmdum yrði einungis seinkað, auk þess
þurfti einnig að vinna frumvarpið betur. Ég vissi að Broddi hafði undirbú-
ið flutninginn mjög vel og ef ég gerði ekkert í málum Kennaraskólans þá
myndum við þurfa að bíða mjög lengi þar sem þetta var mjög byltingar-
kennd breyting ... Ég er viss um að ég gerði rétt, eftirmenn mínir biðu
einungis í nokkur ár með að endurskipuleggja grunnskólann. Ég veit ekki
hve lengi við hefðum þurft að bíða eftir Kennaraháskóla íslands, sennilega
ansi lengi. (Munnleg heimild, 26. júní 2000)
Sú staðreynd að margir alþingismenn mótmæltu harðlega frumvarpinu um Kennara-
háskóla íslands rennir stoðum undir þessi orð Gylfa. Nokkrir alþingismenn töldu
enga nauðsyn á háskólamenntun fyrir barnakennara.
Eitt helsta ágreiningsefnið í alþingisumræðunum var hvort það væri álitlegt og
umfram allt hagkvæmt að stofna annan háskóla á íslandi, en einnig var talið að það
þyrfti að vinna frumvarpið betur (Alþingistíðindi B2,1970, bls. 1365-1477). í umsögn
Háskóla íslands um frumvarpið (Handrit: Háskóli íslands, 1971) og í ályktunum frá
ráðstefnu Félags háskólamenntaðra kennara um skólamálafrumvörp árið 1971 kom
fram að þessir aðilar lögðust ekki gegn því að færa menntun barnakennara á háskóla-
stig en þeir voru hins vegar ekki sannfærðir um að stofna ætti annan háskóla og
134