Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Blaðsíða 142

HUGMYNDIR UM FLUTNING MENNTUNAR ...
Þessar niðurstöður eru því að nokkru leyti í samræmi við niðurstöður Jóns Torfa
Jónassonar (1997,1999) en hann heldur því fram að stjórnvöld staðfesti að mestu leyti
breytingar sem hafa átt sér stað í kerfinu. Þau komi sjaldnast með eitthvað nýtt. Þetta
átti hins vegar ekki við um hugmyndina að gera Kennaraskólann að háskóla. Þar
synti menntamálaráðherra á móti straumnum. Hann beitti sér fyrir því að breyta
Kennaraskólanum í háskóla. Þetta varð aðalágreiningurinn í öllu ferlinu. Þurfti
ísland tvo háskóla? Hvers vegna mátti ekki færa kennaranámið inn í Háskóla
íslands? Alþingismenn voru allsendis óundirbúnir að ræða það mál og virtust
nokkuð ringlaðir. Þar stóð menntamálaráðherra hins vegar fast á sínu. Hann játti því
að vissulega væri þetta álitamál. En hann benti á að forsvarsmenn kennaraskólans og
kennarastéttarinnar sæktu málið fast og teldu að kennaranám ætti ekki erindi inn í
hefðbundinn háskóla þar sem það væri annars konar nám en hefðbundið háskóla-
nám. Gylfi Þ. Gíslason kvaðst ekki beita sér gegn stéttinni, það væri ekki vani hans í
slíkum málum (Alþingistíðindi B2,1970, bls. 1380-1381).
Þessi ágreiningur varð þó til þess að frumvarpið var í hættu. Á síðustu stundu var
lagt til bráðabirgðaákvæði sem kvað á um endurskoðun laganna að tveim árum
liðnum frá samþykkt þeirra. Þetta var gert til þess að reyna að sætta hópana sem voru
með og á móti frumvarpinu. Frumvarpið var samþykkt 6. apríl 1971 (Alþingistíðindi
B2,1970, bls. 1478). Þróun háskólastigsins sem skólastigs var ekki sérstaklega til um-
ræðu í þinginu. Þróun Háskóla íslands sem var eina stofnunin á háskólastigi var hins
vegar til skoðunar og umræðu (sjá Skýrsla háskólanefndar, 1969). Stofnun nýs há-
skóla rauf því þá hefð sem var fyrir um háskólastigið.
LOKAORÐ
Hér á eftir fer samantekt á helstu niðurstöðum rannsóknarinnar. Hagsmunahóparnir
fjórir studdu að mestu leyti flutning menntunar barnakennara á háskólastig, þ.e.a.s.
að gera stúdentspróf að inntökuskilyrði. Hinn verðandi háskóli var aðaltalsmaður
flutningsins með Brodda Jóhannesson í fararbroddi en hann naut dyggilegs stuðn-
ings menntamálaráðherra. Hluti alþingismanna studdi þó ekki flutninginn, taldi há-
skólanám barnakennara óþarft. Aðalágreiningsefnið í umræðunum var hvort nauð-
synlegt væri að stofna annan háskóla. Þar greindust menn í fylkingar. Forsvarsmenn
Kennaraháskóla íslands, Félag íslenskra barnakennara, kennaranemar, menntamála-
ráðherra og nokkrir þingmenn studdu stofnun Kennaraháskóla íslands. Háskóli
íslands, Samband háskólamenntaðra kennara, og stór hluti alþingismanna lögðust
gegn því og töldu að ef til vill ætti að finna náminu stað innan Háskóla íslands en
umfram allt átti að vinna frumvarpið betur.
Lög um Kennaraháskóla íslands voru þó samþykkt og í ljós kom að flutningurinn
leiddi ekki til breytinga á launakjörum og starfsréttindum barnakennara; þeir fengu
hvorki hærri laun né aukin starfsréttindi. Það voru kennarar kennaranema sem fag-
væddust; fengu háskólatitla og hluti starfs þeirra var skilgreint sem rannsóknarstörf.
Greining röksemda samkvæmt tímanálgun Torstendahls leiðir í ljós að algengustu
röksemdirnar falla undir stjórnlistarvíddina. Það kemur ekki á óvart þar sem tekist
140