Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Blaðsíða 193

BJORGVIN G. SIGURÐSSON
Fjölbreytileikinn má ekki hverfa
Að mínu mati á að stytta námstíma til stúdentsprófs almennt um eitt ár. Þar skiptir
hins vegar öllu máli hvernig er að málum staðið og leiðin til þess er samþætting
skólastiga er verði þeim öllum til eflingar. Þar með talinn gjaldfrjáls leikskóli sem
fyrsta skólastig.
Fyrir um ári síðan komu fram tillögur verkefnisstjórnar á vegum menntamála-
ráðuneytisins um styttingu náms til stúdentsprófs. í kjölfarið spunnust nokkrar um-
ræður um námshraða til stúdentsprófs og kom á daginn að flestir tóku undir gagn-
rýni mína og annarra um að þetta væru fullkomlega ófullnægjandi forsendur stytt-
ingar. Þessar tillögur hurfu fljótlega úr umræðunni og hafa ekki komið fram aftur
heldur hafa nú nýjar tillögur litið dagsins ljós.
GRUNDVALLARBREYTING Á MENNTAKERFINU
Lækkun útskriftaraldurs úr framhaldsskólum er grundvallarbreyting á íslensku
menntakerfi; slík breyting þarfnast auðvitað vandaðs undirbúnings og mikillar
menntapólitískrar umræðu - umræðu sem hefur að litlu leyti átt sér stað en mun von-
andi gera það áður en tillögurnar væntanlegu verða afgreiddar frá Alþingi.
Forsendur styttingar námstíma til stúdentsprófs eru ófrávíkjanlega víðtækt sam-
ráð við menntasamfélagið og síðast en ekki síst þarf styttingin að byggjast á heild-
stæðri skoðun á skólakerfinu öllu, frá leikskóla og upp í háskóla. Þar skiptir m.a.
miklu máli að skoða tengingu leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla.
NÝJAR TILLÖGUR
í haust komu fram nýjar tillögur um styttingu námstíma til stúdentsprófs frá verk-
efnishópi á vegum menntamálaráðuneytis. Þær tillögur eru mun betur unnar en hin-
ar fyrri og vísa í rétta átt. Þingmál hefur enn ekki komið frá ráðuneytinu þannig að
útfærsla byggð á tillögunum hefur ekki litið dagsins ljós. Fyrr er ekki hægt að segja
til um hvort rétt sé að málum staðið. Ekkert bendir þó til þess í ljósi nýafstaðinnar
kjaradeilu kennara og sveitarfélaga að ríkisvaldið ætli að beita sér fyrir því að efla
grunnskólann til að taka við hluta af fræðslu framhaldsskólans. Ríkisvaldið lét sem
grunnskólinn kæmi sér ekkert við og kom aldrei að deilunni með jákvæðum eða upp-
byggilegum hætti sem benti til þess að þarna væri ekki um að ræða deilu um fjöregg
þjóðarinnar heldur keisarans skegg.
Nýju tillögurnar minna þó um margt á þær gömlu og að manni læðist sú hugsun
að þarna sé meira að segja verið að ganga að menntakerfinu og spara peninga til að
mæta stærri árgöngum í skólunum. Slíkur sparnaður mundi bitna á fjölbreytileika ís-
lenska stúdentsprófsins, gæðum skólanna og gildi prófsins.
191