Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Blaðsíða 194

VIÐHORF
GENGISFELLING STÚDENTSPRÓFSINS
Stytting sem gengisfellir stúdentsprófið má alls ekki verða en samkvæmt tillögunum
á að skerða verulega innihald námsins og fækka kennurum umtalsvert þegar tekið er
tillit til fjölgunar nemenda. Svona á ekki að standa að málum. Stytting á að byggjast
á því að gæði námsins aukist, skólarnir haldi stöðu sinni og fjölbreytileika og þeir
batni við breytinguna. Það eiga að vera forsendurnar ófrávíkjanlegu.
Þá skiptir miklu máli hvaða áhrif þetta mun hafa á verknámið. Mun þetta enn
sverfa af því og þrengja stöðu þess? Það verður að liggja fyrir því að með breyting-
unum þarf verknámið að eflast verulega frá því sem nú er. Þessum breytingum þarf
að fylgja öflugt átak til þess að efla iðnnámið verulega frá því sem nú er, hefja það
með öllum ráðum til vegs og virðingar á nýjan leik og gera það að raunhæfum kosti
fyrir allan þorra nemenda. Viðhorfinu til þess verður að breyta.
VERKNÁMIÐ OG BROTTFALLSMETIÐ
Samhliða þeirri meginbreytingu á menntakerfinu sem stytting námstímans til stúd-
entsprófs er á að fara vandlega yfir öll skólastigin og laga aðra þætti að þeim breyt-
ingum, til að mynda fyrirkomulag og aðbúnað verknámsins í framhaldsskólunum.
Það hefur alls ekki verið lagt nóg til verknámsins enda hefur það um margt dalað á
liðnum árum.
Eitt mikilvægasta verkefni menntamálanna er að efla verknámið og breyta við-
horfum til þess svo um munar. Slíkar tillögur verða að fylgja ásamt raunhæfum til-
lögum um að draga úr brottfalli í framhaldsskólum. í því eigum við heimsmet og það
er himinhátt samanborið við það sem gerist annars staðar á Norðurlöndum.
Stytting námstíma ein og sér mun ekki hafa mikil áhrif á brottfallið. Það á sér að
mestu stað fyrsta námsárið og á sér aðrar ástæður en lengd námsins. Auk eflingar
verknámsins skiptir öflug starfs- og námsráðgjöf á grunnskólastigi þar mestu máli.
ÞARF AÐ GANGA LENGRA í STYTTINGU NÁMSINS?
Segja má að stytting náms til stúdentsprófs hafi nú þegar farið fram að hluta. Hinn
nýstofnaði menntaskóli Hraðbraut býður t.d. upp á tveggja ára nám. Menntaskólinn
við Sund býður upp á þriggja ára nám í gegnum bekkjarkerfið og fjölbrautaskólarn-
ir bjóða að sjálfsögðu upp á mjög breytilegan námshraða.
Því vaknar sú spurning hvort lengra þurfi að ganga. Er ekki allt í lagi að nokkrir
bekkjarkerfisskólar bjóði upp á fjögurra ára nám til stúdentsprófs kjósi nemendur þá
Ieið? Sérstaklega í ljósi þeirrar fjölbreyttu flóru sem nú er í framhaldsskólamenntun á
íslandi. Er ekki nær að efla verknámið af fullum þunga?
Samkeppnishæfni íslands í framtíðinni ræðst ekki síst af því að unga fólkið okkar
standi jafnfætis jafnöldrum sínum í grannlöndunum. Frá þeim sjónarhóli séð skiptir
þess vegna töluverðu máli fyrir íslensk ungmenni hvort jafnaldrar þeirra geta hafið
sérhæft nám á háskólastigi, eða þátttöku í atvinnulífinu, ári fyrr en þeir. Markmiðið
með lækkun útskriftaraldurs úr framhaldsskólum hlýtur því að vera að búa nemend-
urna betur undir frekara nám og störf á vinnumarkaði.
192