Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Blaðsíða 163

ANNA ÓLAFSDÓTTIR
og mestöll kennsla byggist á notkun myndfundabúnaðar. Þannig er því námi ekki
dreift á lengri tíma en lögð er áhersla á að mynda hópa á fjarkennslustöðum til að
tryggja sem mest samskipti og stuðning nemenda í milli.
Niðurstöður leiða í ljós að það námsfyrirkomulag sem tíðkast í fjarnámi Háskól-
ans á Akureyri hefur haft jákvæð áhrif á þróun námsins og skapað ákveðinn jarðveg
sem stuðlað hefur að virkum námssamfélögum nemenda á fjarkennslustöðum. Þess
sér merki í mörgu því sem fjarnemar benda á í viðtölum og vikið hefur verið að í nið-
urstöðum hér á undan. Stjórnendur benda þó á að þessi þróun þurfi sífellt að vera í
endurskoðun og færa má rök fyrir því að það fyrirkomulag að nemendur þurfi að
mæta í fjarkennsluver til að sitja kennslustundir sem fram fara gegnum myndfunda-
búnað geti hamlað framþróun fjarnámsins þar sem kröfur aukast sífellt um að boðið
sé upp á nám óháð stað og stund.
Þegar rætt er um breytingar á háskólamenntun er það staðreynd að þrýstingur á
breytingar kemur oftar en ekki frá nemendum sjálfum. Það er sífellt að verða meira
og meira áberandi krafa að námsfyrirkomulag henti nemendum sem best og sé sem
þægilegast. Þeir vilja gjarnan fá að ráða sér sem mest sjálfir og þeim fer fjölgandi sem
vilja geta samhæft nám og vinnu (Aggarwal og Bento, 2000). Þetta virðast stjórnend-
ur almennt vera sér meðvitaðir um en eftir stendur að mikilvægt er að tryggja að sá
styrkur sem felst í ríkjandi fyrirkomulagi, þ.e. hversu vel það mætir félagslegum
þörfum nemenda glatist ekki í þeirri viðleitni að auka sveigjanleika námsins.
Bent hefur verið á að skipta megi háskólanemum í tvo ólíka hópa sem hafi bæði
ólíkar væntingar og reynslu og ólíka færni, t.d. þegar kemur að notkun upplýsinga-
og samskiptatækni í námi. Annar hópurinn tilheyrir „Net-kynslóðinni" en það er sú
kynslóð sem er rétt nýkomin á háskólaaldur. Hinn hópurinn eru fullorðnir nemend-
ur, sem eru eldri en sá fyrrgreindi og eru margir að koma aftur í háskóla til að upp-
færa þekkingu sína eða hefja háskólanám á fullorðinsárum.
Hjá Net-kynslóðinni hefur tæknin leikið stórt hlutverk alveg frá barnsaldri, tölvur
og Netið hafa verið hluti af tilveru hennar og verið nýtt jöfnum höndum til skemmt-
unar, samskipta og náms. Þessir nemendur gera því ákveðnar kröfur um að upplýs-
inga- og samskiptatækni sé nýtt til hins ýtrasta í náminu. Það er ögrandi verkefni fyr-
ir kynslóðina sem stýrir menntakerfinu og hefur allt annan bakgrunn að reyna að
skilja og koma til móts við væntingar þessa nemendahóps (Nasseh, 2000).
Hvað hinn hópinn varðar felst ögrunin fyrst og fremst í því að margir úr þessum
nemendahópi eru ekki vanir því að vinna í rafrænu námsumhverfi og hópurinn er
það fjölbreytilegur að erfitt er að sníða honum ákveðinn stakk þó að margt megi finna
sammerkt með þessum nemendum. Þeir hafa oft skýr markmið, vita hvað þeir vilja
og koma með ákveðna reynslu inn í námið sem gerir þá t.d. á margan hátt hæfari til
ýmissa félagslegra athafna. Þarfir þessara nemenda eru oft ólíkar og sama gildir um
færni þeirra (Nasseh, 2000).
Niðurstöður könnunar og viðtala staðfesta að háskólinn þarf að bregðast við
ákveðnum kröfum og væntingum sem koma frá nemendum. Margar þeirra tengjast
náið þjónustu sem beinlínis hefur þróast fyrir tilstilli tækninnar. Nefna má í því sam-
bandi tölvusamskipti við kennara, aðgengi að gögnum á Netinu, þrýsting á að kenn-
arar nýti WebCT á námskeiðum sínum, og kröfur um að veitt sé góð þjónusta vegna
161