Búnaðarrit - 01.01.1917, Blaðsíða 23
BÚNAÐARRIT
17
en síðan fór þaÖ smá-hækkandi. 1858 var það komið upp í
4 rd. 34 sk. Um 1880 var kaupstaðarverð á dún komið
upp í 20 krónur pundið, en fór svo smá-lækkandi fram
undir síðustu aldamót; síðan heíir það hækkað, og árið
1914 var það aftur komið í 20 kr., en hrapaði er styr-
jöldin mikla hófst, og nú er dúnn lítt seljanlegur. Dúnn-
inn er ein af hinum svonefndu óhófsvörum og fellur því
mjög í verði á heimsmarkaðinum, er misært er, því þá
spara menn helzt það, sem án má vera.
Eg hefi ekki getað aflað mér samstæðra skýrslna um
■dúntekju hér á landi fyr en eftir miðja síðustu öld, og
þó eru þær skýrslur að eins um útfluttan dún. Skömmu
fyrir síðustu aldamót var tekið að safna skýrslum um
afurðir allra atvinnuvega vorra, og hefði þá mátt búast
við, að ábyggilegar skýrslur fengjust um dúntekjuna. En
svo er þó ekki. Framtalinn dúnn til hagskýrslnanna er
oftast nær töluvert minni1) en útfluttur dúnn samkvæmt
verzlunarskýrslunum, en ætti jafnaðarlega að vera tölu-
vert meiri, þar sem dúnn gengur meira og minna kaup-
um og sölum innanlands til sængurfata; nemur mismun-
urinn sum árin liundruðum kg. í þessum sem öðrum
hagskýrslum vorum koma því ekki öll kurl til grafar.
Er það mikið mein, að landið skuli enn ekki hafa eign-
ast ábyggilegar hagskýrslur sökum óráðvendni og hirðu-
leysis framteljandanna.
Það mun vanta áreiðanlega skýrslu um það, hvenær
dúnn hefir tekið að flytjast út sem verzlunarvara. Sjálf-
sagt hafa íslendingar selt útlendingum dún um langan
aldur.
Þórður Þorláksson (f. 1637) getur þess í íslandslýsingu
sinni, að útlendingar kaupi æðardún af íslendingum dýru
verði2), og má ætla að sá kaupskapur hafi þá fyrir löngu
verið byrjaður.
1) Hagekýrslur íslands 8. 1913, bls. 21.
2) Landfræðissaga Þorvaldar Thoroddsen II, bls. 139.