Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 12

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 12
ekki undir nafni sem „ný-aristótelismi“. Til sanns vegar má færa að rök gegn því að forsvarsmenn FPV hafi hamið hugsun sína innan aristótelískra vébanda séu ekki endilega rök gegn því að FPV – að svo miklu leyti sem það snýst um nútímamennta- mál fremur en orð Aristótelesar – sé rétt. Hefur þetta viðhorf ekki öðlast sín eigin til- verurök, óháð því hvað Aristóteles sagði eða sagði ekki? Því er til að svara að ég hef hug á efnislegum niðurstöðum fremur en einberri textarýni. Mér virðist hins vegar að ýmislegt það í texta Aristótelesar sem stangast á við túlkanir FPV sé mikilsvert framlag til menntunarfræða nútímans, ekki bara stafkrókafræða um forn rit, og það er í því augnamiði sem ég dreg það fram í dagsljósið hér. Í framhaldinu greini ég eftirfarandi fjóra lykilþætti FPV og andmæli þeim, lið fyrir lið, hverjum í sínum kafla: a) Aðferða- og þekkingarfræði Aristótelesar felur í sér að hagnýt heimspeki komist af án hefðbundins aðferðar- eða kenningargrunns. b) „Framleiðsla“ undir handarjaðri technê er að fullu útreiknanlegt ferli, í andstöðu við „gjörð“, þar á meðal kennslu, undir handarjaðri fronēsis. c) Fronēsis ber að túlka út frá siðferðilegri stakhyggju (moral particularism) er býður öllum algildum reglum birginn. d) Kennslustörf í skólum eru réttast skilin sem praxis, með ásjá fronēsis. FELUR AÐFERÐA- OG ÞEKKINGARFRÆÐI ARISTÓTELESAR Í SÉR AÐ HAGNÝT HEIMSPEKI KOMIST AF ÁN HEFÐBUNDINS AÐFERÐAR- EÐA KENNINGARGRUNNS? Hyggjum fyrst að því hvað túlkendur FPV hafa að segja um þetta efni. Í grein sem birtist í tímariti í hjúkrunarfræði, en sem sækir þrótt sinn í rit Dunnes og Carrs, staðhæfir höfundurinn að fronēsis skuli koma í stað „rannsóknarmiðaðs starfs“ í hjúkrun og að við eigum að gefa upp á bátinn alla óra okkar um yfirburði svokallaðra vísindalegra rannsókna (Flaming, 2001). Þótt Carr sjálfur sé ekki eins stóryrtur þá ber hann lítinn hug til vísindalegra kenninga og aðferða: „hugtök á borð við ,kenningu’, ,beitingu kenningar’ og ,aðferð’ eru utangátta við hagnýta hugsun og eiga því engan tilverurétt í heimspeki sem snýst um vöxt og viðgang slíkrar hugsun- ar“ (2004, bls. 62). Carr áréttar að kennslustarfið snúist ekki um beitingu einhverra sértækra menntunarkenninga, óháðra tíma og stað, né heldur sé réttnefnd menntun- arkenning hagnýt kenning sem þiggi fræðilegt gildi sitt frá æðri kenningakerfum í heimspeki, félagsvísindum eða öðrum fræðasviðum (1995, bls. 35–38). Óvinirnir eru hér sem fyrr tæknileg skynsemi og afleidd áætlanagerð, soðin saman úr ójarð- bundnum, sértækum kenningum. Útbyrðis ásamt slíkum kenningum fara hugsjónir upplýsingarinnar um skynsemi, hlutlægni og sannleika, ekki hvað síst hugmyndin um að hægt sé að nota hlutlæga þekkingu sem tæki til skýringa á fyrirbærum og vandamálum í menntun: „Það eru engin ,fyrirbæri í menntun’ nema störf þeirra sem koma að menntuninni, engin ,vandamál í menntun’ nema þau sem skapast á þeim starfsvettvangi“ (1995, bls. 37; sjá einnig Carr og Kemmis, 1986, bls. 144). E R K E N N S L A P R A X I S ? 12
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.