Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 18

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 18
einmitt er víti til varnaðar um hvað gerist þegar reynt er að þröngva sveigjanleik kennslu og náms í Öskubuskuskó tæknihyggjunnar. Þarf að segja meira um hvers vegna technê er slæm fyrirmynd að kennslu eða námsefnisgerð? Já, mig uggir að talsvert meira þurfi að segja um það og að skilningur forsprakka FPV gangi hér enn sneyptur frá kjarnanum í hugmyndum Aristótelesar. Víst er ein- hver rök að finna í verkum hans fyrir vélrænni túlkun á technê. Hann notar þannig stundum dæmi af framleiðendum er aðeins koma fyrirfram ákveðinni hugmynd í verk, án nokkurrar frjálsrar sköpunargáfu. Jafnoft ef ekki oftar tekur hann hins veg- ar dæmi af iðkendum technê sem ekki eru hugkvæmdarlausir handverksmenn af því tagi sem W. Carr einatt lýsir heldur skipstjórar, læknar eða skapandi listamenn. Og þar birtist allt önnur mynd af ferlinu frá eidos, í gegnum poiêsis að lokaafurð (sem er ástand eða framkvæmd fremur en hlutur), mynd sem máir út mörkin milli technê og fronēsis hvað útreiknanleika áhrærir. Það er til að mynda deginum ljósara að Aristóteles hugsar sér læknislistina ekki sem hlutlaust, vélrænt ferli (þvert á skil- greiningu Carrs á technê, 2004, bls. 61). Technê læknisins getur ekki búið yfir sama út- reiknanleika og nákvæmni og technê leirkerasmiðs sem vinnur eftir skýrt ákveðinni fyrirfram gefinni hugmynd því að almenn þekking á heilbrigði og sjúkdómum lækn- ar ekki sjúkan Sókrates: við þurfum að þekkja krankleika hans til að geta fundið lækn- ingu (sjá Dunne, 1993, bls. 282). Þegar gjörðir manns orka ekki á dautt efni heldur annað fólk (eins og gerist hjá læknum og skapandi listamönnum) eða velta á náttúru- öflunum (eins og hjá skipstjóranum) þá getur maður yfirleitt ekki reiknað út fyrir- fram með fullkominni nákvæmni hver lokaafurðin verður (1993, bls. 359). Eftirminnilegasti hluti bókar Dunnes er, að mínum dómi, sá þegar hann bendir á að ekki sé allt sem sýnist um technê-hugtak Aristótelesar: að munurinn á fullkomnum útreiknanleika og óútreiknanleika, sem oft sé talinn greina að technê og fronēsis, eigi líka við innan technê (1993, bls. 229). Þessi ábending, um að undir feldi technê rúmist bæði ferli sem séu fyrirfram útreiknanleg til hlítar og önnur sem séu það ekki heldur krefjist gaumgæfrar skoðunar á einstökum kringumstæðum, er afar þýðingarmikil og gengur þvert á hinn stranga greinarmun á technê og fronēsis. En það er engu líkara en Dunne taki ekki fullkomið mark á eigin niðurstöðu; hann heldur áfram að tala um óútreiknanlegt technê sem hið „óopinbera“ technê-hugtak Aristótelesar (1993, bls. 261), rétt eins og hann sé ófær um að hverfa frá hinni hefðbundnu vélrænu túlkun á technê sem hann og aðrir talsmenn FPV hafa hjakkað á. Á sama tíma kannast Dunne við að tíð samanburðardæmi Aristótelesar um læknislist annars vegar og siðferðis- uppeldi hins vegar séu all „vandræðaleg“ í ljósi þess viðhorfs síns að Aristóteles hafi hugsað sér siðvitið sem algjöra andstæðu verksvits (1993, bls. 245–246). Hér skilja leiðir með mér og Dunne. Það sem mér virðist blasa við af umfjöllun Aristótelesar um technê er að í þeim dæmum sem eiga mest skylt við kennslu sé lítill eða enginn munur á technê og fronēsis hvað varðar fullkominn útreiknanleika. Báðir hugsunarhættirnir leggja grunn að athöfnum sem krefjast djúprar þekkingar á að- stæðum á hverjum stað og tíma og sem bjóða öllum regluþembingi birginn. Önnur saga er hvort sú niðurstaða að hvorki technê né fronēsis séu í raun útreiknanleg til hlítar þýðir að bæði séu nauðsynlega óútreiknanleg. Að því skulum við hyggja í næsta kafla. E R K E N N S L A P R A X I S ? 18
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.