Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 25

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 25
kennsluna jafnóðum út úr huga nemendanna. „Kennslan“ sem þar færi fram gæti vissulega haft eitthvert eigið gildi, til að mynda sem ánægjuleg dægradvöl, en hún hefði ekki gildi sem kennsla. Ég fæ því ekki séð að rönd verði reist við þeirri niðurstöðu að skilgreining Aristótelesar á praxis sem sjálfmætri gjörð (það er gjörð sem hefur gildi í sjálfri sér) grandi endanlega hugmynd FPV um kennslu sem praxis. Það merkir að sjálfsögðu ekki að fronēsis hafi enga þýðingu í kennslu. Fronēsis hefur þýðingu í kennslu að svo miklu leyti sem kennsla er siðlegur verknaður; fronēsis hefur sérstaka og augljósa þýðingu í allri siðfræði- og lífsleiknikennslu en einnig í ýmiss konar ákvarðanatöku um skipulag og framkvæmd kennslu sem stefnir að heill nemendanna. Aristóteles tók enda skýrt fram að þótt fronēsis og technê heyrðu „hvorugt til annars“ (1995, II, bls. 69 [1140a]) þá þyrfti oft á fronēsis að halda við framkvæmd technê. En það eitt gerir kennslu ekki að praxis, því að í kennslu þurfum við líka á þeôria að halda (t.d. þegar við kennum stærðfræði og rökfræði) og technê (þegar við kennum ýmiss kon- ar listir, handmennt og íþróttir). Orton (1988) hittir sennilega naglann á höfuðið þeg- ar hann segir að kennsla felist í samræmdri notkun hinna þriggja hugsunarhátta Aristótelesar, þeôria, technê og fronēsis. Þó get ég ekki varist þeirri hugsun að ef einn hugsunarhátturinn öðrum fremur sé eða eigi að vera ráðandi í kennslu þá sé það technê og að kennsla eigi þannig mest skylt við poiêsis á borð við læknislist eða skip- stjórn, eins og þeim var lýst hér að framan, það er verk sem í senn byggjast á list og lærdómi og ekki verða reiknuð út af fullkominni nákvæmni fyrirfram en sem geta samt haft hliðsjón af almennum kenningum og reglum. Lokatakmark kennslu er nú einu sinni það að nemendur læri: takmark sem liggur handan verknaðarins að kenna. Að því skapi, að minnsta kosti, er kennsla mun dæmislíkari poiêsis en praxis. Ég læt svo hjali mínu um fronēsis-praxis viðhorfið lokið með þeirri stuttorðu en af- dráttarlausu niðurstöðu að talsmönnum þess viðhorfs verði magur gróði að því að sækja í Aristóteles sem viskulind um eðli kennarastarfsins, að minnsta kosti meðan þeir sýna texta hans sjálfs ekki meiri trúnað en raun ber vitni um. Þegar ég les rit tals- manna FPV rifjast raunar oft upp fyrir mér gömul kínversk dæmisaga um hefðar- manninn Ye sem þóttist svo elskur að drekum að allar skreytingar í húsi hans urðu að bera mynd þess fræga goðsagnadýrs. Þegar sjálfur himnadrekinn frétti af þessu brá hann sér til jarðarinnar, stakk sér inn um glugga í húsi Yes og dillaði slímugum halanum framan í hann. En þá brá svo við að hefðarmaðurinn fölnaði upp og tók sem skjótast til fótanna. Lærdómurinn af dæmisögunni var sá að Ye elskaði ekki raun- verulega dreka heldur drekaímyndina. Ég gæti best trúað því að eitthvað svipað gildi um talsmenn FPV og hið meinta dálæti þeirra á Aristótelesi. K R I S T J Á N K R I S T J Á N S S O N 25
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.