Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 25

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 25
kennsluna jafnóðum út úr huga nemendanna. „Kennslan“ sem þar færi fram gæti vissulega haft eitthvert eigið gildi, til að mynda sem ánægjuleg dægradvöl, en hún hefði ekki gildi sem kennsla. Ég fæ því ekki séð að rönd verði reist við þeirri niðurstöðu að skilgreining Aristótelesar á praxis sem sjálfmætri gjörð (það er gjörð sem hefur gildi í sjálfri sér) grandi endanlega hugmynd FPV um kennslu sem praxis. Það merkir að sjálfsögðu ekki að fronēsis hafi enga þýðingu í kennslu. Fronēsis hefur þýðingu í kennslu að svo miklu leyti sem kennsla er siðlegur verknaður; fronēsis hefur sérstaka og augljósa þýðingu í allri siðfræði- og lífsleiknikennslu en einnig í ýmiss konar ákvarðanatöku um skipulag og framkvæmd kennslu sem stefnir að heill nemendanna. Aristóteles tók enda skýrt fram að þótt fronēsis og technê heyrðu „hvorugt til annars“ (1995, II, bls. 69 [1140a]) þá þyrfti oft á fronēsis að halda við framkvæmd technê. En það eitt gerir kennslu ekki að praxis, því að í kennslu þurfum við líka á þeôria að halda (t.d. þegar við kennum stærðfræði og rökfræði) og technê (þegar við kennum ýmiss kon- ar listir, handmennt og íþróttir). Orton (1988) hittir sennilega naglann á höfuðið þeg- ar hann segir að kennsla felist í samræmdri notkun hinna þriggja hugsunarhátta Aristótelesar, þeôria, technê og fronēsis. Þó get ég ekki varist þeirri hugsun að ef einn hugsunarhátturinn öðrum fremur sé eða eigi að vera ráðandi í kennslu þá sé það technê og að kennsla eigi þannig mest skylt við poiêsis á borð við læknislist eða skip- stjórn, eins og þeim var lýst hér að framan, það er verk sem í senn byggjast á list og lærdómi og ekki verða reiknuð út af fullkominni nákvæmni fyrirfram en sem geta samt haft hliðsjón af almennum kenningum og reglum. Lokatakmark kennslu er nú einu sinni það að nemendur læri: takmark sem liggur handan verknaðarins að kenna. Að því skapi, að minnsta kosti, er kennsla mun dæmislíkari poiêsis en praxis. Ég læt svo hjali mínu um fronēsis-praxis viðhorfið lokið með þeirri stuttorðu en af- dráttarlausu niðurstöðu að talsmönnum þess viðhorfs verði magur gróði að því að sækja í Aristóteles sem viskulind um eðli kennarastarfsins, að minnsta kosti meðan þeir sýna texta hans sjálfs ekki meiri trúnað en raun ber vitni um. Þegar ég les rit tals- manna FPV rifjast raunar oft upp fyrir mér gömul kínversk dæmisaga um hefðar- manninn Ye sem þóttist svo elskur að drekum að allar skreytingar í húsi hans urðu að bera mynd þess fræga goðsagnadýrs. Þegar sjálfur himnadrekinn frétti af þessu brá hann sér til jarðarinnar, stakk sér inn um glugga í húsi Yes og dillaði slímugum halanum framan í hann. En þá brá svo við að hefðarmaðurinn fölnaði upp og tók sem skjótast til fótanna. Lærdómurinn af dæmisögunni var sá að Ye elskaði ekki raun- verulega dreka heldur drekaímyndina. Ég gæti best trúað því að eitthvað svipað gildi um talsmenn FPV og hið meinta dálæti þeirra á Aristótelesi. K R I S T J Á N K R I S T J Á N S S O N 25
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.