Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 106

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 106
þessarar greinar og upphafsmaður GÓB-verkefnisins, Jónas Pálsson, var þeirrar skoðunar þá og er enn, að við framkvæmd umbótastarfsins hafi of lítil áhersla verið lögð á persónulega þætti sem snerta áhuga nemenda og kennara, svo og félagsleg og aðstæðubundin skilyrði í skólum (Jónas Pálsson 1978a, 2002). Með þessu er ekki dregið úr nauðsyn þess að regluverk skóla sé skilvirkt, vandaðar námskrár teknar saman, náms- og kennslubækur endurnýjaðar, nýjustu kennslugagna aflað og náms- og kennslutækni efld svo helstu atriði séu nefnd. Drýgsti þáttur í starfi sérhvers kennara er að efla og viðhalda áhuga nemenda á námi sínu og á undanförnum árum hefur áhugi fræðimanna beinst í auknum mæli að hlutdeild nemenda í árangursríku skólastarfi (Cooper og McIntyre, 1996). Vakin hefur verið athygli á því að almennt hafi ekki nægur gaumur verið gefinn að því að kanna viðhorf nemenda og sjónarmið um nám og kennslu og hafa þau til hliðsjónar við mótun og framkvæmd skólastarfs (Duffield, Allan, Turner og Morris, 2000; Flutter og Rudduck, 2004; Rudduck, Caplain og Wallace, 1996; Rudduck og Flutter, 2004). En því eru þessi atriði nefnd hér að eina af kveikjum þessa verkefnis er vafalaust að finna í slíkum viðhorfum, ásamt með reynslu Jónasar Pálssonar sem skólasálfræðings og skólastjóra. Jónas hefur alla tíð haft mikinn áhuga á félagspólitískum áhrifaöflum í víðum skilningi. Hann hefur líka löngum hamrað á því að skólamál og menntamál yfirleitt væru nátengd félagslegri og efnahagslegri þróun í hverju landi og er þar sama sinn- is og Carron og Chau (1996). Í þessu samhengi notaði hann gjarnan slagorðið: „Skóla- mál eru ævinlega stjórnmál“ í greinaskrifum á 7. og 8. áratug síðustu aldar. Í sambandi við áhuga og námshvöt má nefna til sögunnar tvo fræðimenn, þá John Dewey og Jerome S. Bruner. Dewey var einn helsti kenningasmiður verkhyggjusinna (pragmatists). Reynsluhugtakið liggur til grundvallar kenningum Deweys um nám og kennslu og er samofið þeim skilningi að leiðin til vaxtar og þroska felist í athöfn og virkni einstaklingsins, sbr. hugtakið learning by doing (Dewey, 2000a og 2000b). Hjá Bruner (1960, 1974) er vitneskja einstaklings eins konar líkan sem við smíðum svo að fyrirbæri úr reynslu okkar öðlast merkingu, tilgang og skipan í vitund okkar. Bruner telur að þekking sé í sjálfu sér hlutlæg en að líkönin séu ekki óbreytanleg heldur endurmótist þau stöðugt fyrir áhrif nýrrar reynslu (Jónas Pálsson, 1978b). Einstak- lingurinn (barnið/nemandinn) er virkur og hann aflar sér þekkingar með eigin athöfn. Um þetta meginatriði virðast þeir Dewey og Bruner á einu máli. Þetta baksvið, svo vítt og almennt sem það er, myndar hinn hugmyndalega grunn GÓB-verkefnisins og ræður vali á verklagi og vinnugögnum við framkvæmd þess. VERKLAG OG VINNUGÖGN GÓB-rannsóknarverkið skiptist í fjóra meginþætti og er hver þáttur nokkuð sér um efnistök, aðferð og vinnugögn (rannsóknargögn) eða matstæki á vettvangi. Verk- þættir þessir eru: 1. Byrjunarviðtal við nokkra starfendur sem þekkja vel til í grunnskólanum. 2. Viðhorfakönnun meðal foreldra, starfsfólks skólans og nemenda. 3. Könnun starfsskilyrða í grunnskólanum. Sjö efnisflokkar greindir og metnir. G R U N N S K Ó L A R Í Ó L Í K U M B Y G G Ð A R L Ö G U M 106
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.