Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 106

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 106
þessarar greinar og upphafsmaður GÓB-verkefnisins, Jónas Pálsson, var þeirrar skoðunar þá og er enn, að við framkvæmd umbótastarfsins hafi of lítil áhersla verið lögð á persónulega þætti sem snerta áhuga nemenda og kennara, svo og félagsleg og aðstæðubundin skilyrði í skólum (Jónas Pálsson 1978a, 2002). Með þessu er ekki dregið úr nauðsyn þess að regluverk skóla sé skilvirkt, vandaðar námskrár teknar saman, náms- og kennslubækur endurnýjaðar, nýjustu kennslugagna aflað og náms- og kennslutækni efld svo helstu atriði séu nefnd. Drýgsti þáttur í starfi sérhvers kennara er að efla og viðhalda áhuga nemenda á námi sínu og á undanförnum árum hefur áhugi fræðimanna beinst í auknum mæli að hlutdeild nemenda í árangursríku skólastarfi (Cooper og McIntyre, 1996). Vakin hefur verið athygli á því að almennt hafi ekki nægur gaumur verið gefinn að því að kanna viðhorf nemenda og sjónarmið um nám og kennslu og hafa þau til hliðsjónar við mótun og framkvæmd skólastarfs (Duffield, Allan, Turner og Morris, 2000; Flutter og Rudduck, 2004; Rudduck, Caplain og Wallace, 1996; Rudduck og Flutter, 2004). En því eru þessi atriði nefnd hér að eina af kveikjum þessa verkefnis er vafalaust að finna í slíkum viðhorfum, ásamt með reynslu Jónasar Pálssonar sem skólasálfræðings og skólastjóra. Jónas hefur alla tíð haft mikinn áhuga á félagspólitískum áhrifaöflum í víðum skilningi. Hann hefur líka löngum hamrað á því að skólamál og menntamál yfirleitt væru nátengd félagslegri og efnahagslegri þróun í hverju landi og er þar sama sinn- is og Carron og Chau (1996). Í þessu samhengi notaði hann gjarnan slagorðið: „Skóla- mál eru ævinlega stjórnmál“ í greinaskrifum á 7. og 8. áratug síðustu aldar. Í sambandi við áhuga og námshvöt má nefna til sögunnar tvo fræðimenn, þá John Dewey og Jerome S. Bruner. Dewey var einn helsti kenningasmiður verkhyggjusinna (pragmatists). Reynsluhugtakið liggur til grundvallar kenningum Deweys um nám og kennslu og er samofið þeim skilningi að leiðin til vaxtar og þroska felist í athöfn og virkni einstaklingsins, sbr. hugtakið learning by doing (Dewey, 2000a og 2000b). Hjá Bruner (1960, 1974) er vitneskja einstaklings eins konar líkan sem við smíðum svo að fyrirbæri úr reynslu okkar öðlast merkingu, tilgang og skipan í vitund okkar. Bruner telur að þekking sé í sjálfu sér hlutlæg en að líkönin séu ekki óbreytanleg heldur endurmótist þau stöðugt fyrir áhrif nýrrar reynslu (Jónas Pálsson, 1978b). Einstak- lingurinn (barnið/nemandinn) er virkur og hann aflar sér þekkingar með eigin athöfn. Um þetta meginatriði virðast þeir Dewey og Bruner á einu máli. Þetta baksvið, svo vítt og almennt sem það er, myndar hinn hugmyndalega grunn GÓB-verkefnisins og ræður vali á verklagi og vinnugögnum við framkvæmd þess. VERKLAG OG VINNUGÖGN GÓB-rannsóknarverkið skiptist í fjóra meginþætti og er hver þáttur nokkuð sér um efnistök, aðferð og vinnugögn (rannsóknargögn) eða matstæki á vettvangi. Verk- þættir þessir eru: 1. Byrjunarviðtal við nokkra starfendur sem þekkja vel til í grunnskólanum. 2. Viðhorfakönnun meðal foreldra, starfsfólks skólans og nemenda. 3. Könnun starfsskilyrða í grunnskólanum. Sjö efnisflokkar greindir og metnir. G R U N N S K Ó L A R Í Ó L Í K U M B Y G G Ð A R L Ö G U M 106
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.