Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 146

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 146
Fjárhagsvandi Háskóla Íslands Þrátt fyrir að Háskóli Íslands hafi eflst sem rannsóknarháskóli á undanförnum árum er hann í alvarlegri fjárhagskreppu vegna lágra og lækkandi fjárveitinga. Þannig er framlag ríkisins til skólans á hvern nemanda nú lægri upphæð en árið 1999 þegar reiknilíkan vegna kennslu var innleitt, en líkanið átti að rétta við fjárhag Háskólans með því að tengja fjárframlög almennu mati á kostnaði við starfsemi einstakra há- skóladeilda. Vandinn undanfarin ár stafar m.a. af því að í reiknilíkaninu er launastika sem áætlar föst meðallaun kennara. Þessi launastika hefur sigið jafnt og þétt gagnvart greiddum föstum meðallaunum í Háskólanum og munar nú rúmlega 100 þúsund krónum á mánuði miðað við fullt kennarastarf (Ólafur Þorsteinsson, 2005). Þá er í gildi kennslusamningur milli menntamálaráðuneytisins og Háskólans á grundvelli reiknilíkansins og sá samningur greiðir ekki fyrir alla þá stúdenta sem óska inngöngu í Háskólann og honum er gert að taka til náms. Nú eru rúmlega 500 virkir nemend- ur í skólanum umfram kennslusamninginn og hefur skólinn ekki fengið fjárveitingu frá stjórnvöldum fyrir kennslu vegna þeirra (Ólafur Þorsteinsson, 2005). Þá hefur fjár- veiting ríkisins til rannsókna við Háskólann farið lækkandi á undanförnum árum (Ingjaldur Hannibalsson, 2004). Háskólinn hefur brugðist við þessari stöðu með því að fella niður valnámskeið, bjóða ekki ný námskeið í ýmsum greinum, stækka fyrir- lestra, skera niður umræðutíma í smærri hópum, draga úr yfirvinnu fastráðinna kennara við kennslu, ráða stundakennara í stað þess að auglýsa fastar kennarastöður, og draga úr greiðslum fyrir verkefna- og prófvinnu. Augljóst er að þessi fjár- hagskreppa Háskólans getur ekki gengið lengur. Hér kemur auðvitað að fjárhagslegri ábyrgð stjórnvalda. Framlag stjórnvalda til háskólamenntunar í landinu er lægra en gengur og gerist meðal nágrannalanda og er undir meðaltali OECD ríkjanna (Ríkis- endurskoðun, 2004, bls. 48). Á sama tíma hafa stjórnvöld dreift takmörkuðu opinberu fé á margar litlar háskólastofnanir. Þessi stefna má segja að ógni nú þegar gæðum há- skólastarfs í landinu. Stefnan bitnar helst á Háskóla Íslands, enda stendur hann fyrir ýmsum smærri og dýrari námsleiðum sem aðrir skólar hafa getað komið sér undan að bjóða, um leið og Háskólinn stendur fyrir viðamiklu framhaldsnámi sem er í eðli sínu dýrara en grunnnám eins og viðurkennt er meðal nágrannalanda (Ríkisendur- skoðun, 2004), þó stjórnvöld hafi enn ekki viðurkennt sérstöðu framhaldsnámsins með sérstöku reiknilíkani. (Greiðslur fyrir meistara- og doktorsnám fara að mestu fram samkvæmt almennu líkani grunnáms). Mat og eftirlit með gæðum háskóla Rammalög um háskólastigið frá 1997 gera ráð fyrir að yfirstjórn í innri málefnum há- skóla, þar með talið í gæðamálum, sé falin háskólaráði (11. grein). Rektor er yfirmað- ur skólans, hefur ákvörðunarvald í umboði háskólaráðs, og skal hafa frumkvæði að stefnumörkun skólans og eftirliti með starfsemi hans, þar með talið gæðum starfsem- innar (15. grein). Því mætti kalla rektor gæðastjóra hvers háskóla. Á sama hátt eru deildarforsetar gæðastjórar háskóladeildanna. Ytra eftirlit með gæðum háskóla er í höndum menntamálaráðherra (sbr. 4. og 5. grein). Menntamálaráðherra skal setja reglur um það hvernig háskólar haga eftirliti með gæðum kennslu og hæfni kennara. G Æ Ð A V A N D I Í S L E N S K R A H Á S K Ó L A 146
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.