Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 148

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 148
Eiginleg gæðavottun (accredidation) kennslu- og rannsóknastarfs á sér heldur ekki stað og engin heildstæð viðmið eru til um það hvaða faglegar kröfur stofnun þarf að uppfylla til að fá viðurkenningu sem háskóli. Segja mætti að þó að eftirliti ráðuneytisins sé áfátt ættu háskólarnir að bæta það upp að nokkru með virku og heildstæðu innra gæðatryggingarkerfi. Slíkt kerfi er þó vart til í íslenskum háskólum. Þótt skólarnir hafi sett sér reglur um gæði starfseminn- ar er virkt eftirlit og eftirfylgni með gæðum deildanna almennt ekki fyrir hendi. Há- skóli Íslands hefur verið í forystu á þessu sviði hérlendis á undanförnum árum, m.a. með reglum um nýráðningar og framgang sérfræðinga og kennara. Þá hefur Háskól- inn sett almennar reglur um gæðakerfi skólans er taka til allra meginþátta í starfsem- inni. Eins hefur skólinn sett sér sérstakar reglur og viðmiðanir um gæði doktorsnáms sem m.a. taka til hæfis og ritvirkni leiðbeinenda og aðstöðu doktorsnema. Sambæri- legar reglur og viðmið um gæði meistaranáms eru í burðarliðnum. Reglurnar um framhaldsnámið gera ráð fyrir reglulegum úttektum á náminu í einstökum deildum af hálfu matshóps sem skipaður er af rektor. Enn hefur Háskólinn þó ekki hafið reglu- bundið eftirlit með gæðum kennslu eða rannsókna í einstökum háskóladeildum. Kjarni góðs háskóla eru hæfir kennarar sem leggja sig fram um góð vinnubrögð og árangur í kennslu og rannsóknum. Í reynd er akademísk staða einstakra kennara í há- skólum misjöfn, sem og metnaður þeirra og árangur í starfi. Reglubundið ytra mat, vottun og eftirlit með gæðum háskólastarfsemi, byggt á samræmdum gæðaviðmið- um, getur haft áhrif á forsendur fyrir ráðningu og framgangi kennara og annarra akademískra starfsmanna og virkað sem hvati fyrir starfsmenn að leggja sig fram í starfi. Með þeim hætti eru gæði háskólastarfseminnar styrkt þegar til lengri tíma er litið. Reynslan af mati og eftirliti menntamálaráðuneytisins bendir til að óheppilegt sé að fela ráðuneytinu faglegt eftirlitshlutverk með gæðum háskólastarfsemi í land- inu. Ráðuneytið horfir í ýmsar áttir og hefur fylgt ólíkum sjónarmiðum í háskóla- málum. Nefna má byggðasjónarmið sem menntamálaráðherrar undanfarinna ára hafa haldið á lofti. Þessi sjónarmið ganga út á að efla háskóla utan Stór-Reykjavíkur- svæðisins til að styrkja atvinnulíf á landsbyggðinni. Byggðasjónarmiðum af þessu tagi getur fylgt ákveðinn vandi. Rík áhersla á háskóla sem tæki til fjölgunar starfa getur leitt til þess að farið sé af stað með kennslu- og rannsóknarstarfsemi án þess að hugað sé nægilega að faglegum forsendum og eru gæði starfseminnar þá í hættu. Einnig má minnast á einkarekstrar- og samkeppnissjónarmið sem menntamálaráð- herrar hafa lagt verulega áherslu á undanfarið. Þessi sjónarmið ganga ýmist út á að einkaaðilar reki háskóla jafnvel eða betur en hið opinbera, ellegar að samkeppni milli einkaháskóla og opinberra háskóla styrki eða bæti með einhverjum hætti starf allra skólanna, einkum þannig að nemendur velji bestu námsleiðirnar og þær lifi því frekar af, nema hinar bæti sig. Þessi sjónarmið byggjast almennt fremur á pólitískri hugmyndafræði en haldbærum gögnum. Benda má á að nýjir nemendur hafa mjög takmarkaðar upplýsingar um gæði kennslu í háskólunum og nánast engar upplýs- ingar um gæði rannsóknanna. Val þeirra á einum skóla og höfnun á öðrum getur því seint tryggt gæði. Þá er að nefna að ríkið veitir sömu grunnfjárveitingu til ríkisháskól- anna og einkaháskólanna. Að auki fá einkaháskólarnir að innheimta skólagjöld af nemendum sínum sem ríkið lánar fyrir. Samkeppni ríkis- og einkaháskólanna er því G Æ Ð A V A N D I Í S L E N S K R A H Á S K Ó L A 148
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.