Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 149

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 149
ekki á jafnræðisgrundvelli, því tekjur einkaháskólanna eru látnar vera hærri. Fyrr- nefnd samkeppni háskólanna snýst því einkum um opinbert fé (fjárveitingar og láns- fé) og þar hallar fyrirfram á opinberu háskólana. Erfitt er að sjá hvernig þessi stefna tryggir gæði háskólastarfs í landinu. Í stað þess að ráðuneytið fari með gæðaeftirlit er að ýmsu leyti heppilegra að óháð fagleg matsstofnun annist gæðavottun og úttektir og eftirlit með gæðum kennslu og rannsóknastarfs í háskólunum, eins og tíðkast hefur í ýmsum nágrannalöndum Íslendinga með góðum árangri og má í því sambandi nefna Noreg, Holland og Bret- land (Ríkisendurskoðun, 2004). Við úttektir og mat þyrfti matsstofnunin að byggja á alþjóðlegum gæðaviðmiðum við skoðun og samanburð námsleiða, deilda og stofn- ana og hafa í því sambandi faglegt samstarf við systurstofnanir í nágrannalöndunum. Menntamálaráðuneytið gæti bundið samþykki námsgráða og nýrra námsleiða við vottun matsstofnunar. Þá gæti ráðuneytið tekið mið af niðurstöðum úr gæðamati stofnunarinnar við ákvarðanir um fjárveitingar til háskóla vegna kennslu og rann- sókna. Niðurlag Fram að þessu hafa háskólar á Íslandi haft sjálfdæmi um uppbyggingu náms og rannsókna og litið í ríkum mæli til Háskóla Íslands sem fyrirmyndar að eigin upp- byggingu. Í því sambandi hafa skólarnir farið af stað með nýjar námsleiðir í grunn- námi sem yfirleitt hafa þegar verið fyrir hendi í Háskóla Íslands. Þá hafa skólarnir hafist handa við að byggja ofan á ýmsar þessarra námsleiða með meistaranámi. Skól- arnir hafa einnig sagst standa jöfnum höndum fyrir kennslu og rannsóknum. Þegar nemenda- og starfsmannatengdir gæðavísar íslensku háskólanna eru skoðaðir kemur í ljós mikill munur á stöðu skólanna. Í því sambandi kemur fram sérstaða Háskólans sem alhliða rannsóknarháskóla. Mikilvægt er að menntamálaráðuneytið marki almenna stefnu um tegundir há- skóla og megin viðfangsefni hvers skóla og byggi samninga við skólana um kennslu og rannsóknir á slíkri stefnu. Í því sambandi þarf að gera greinarmun á alhliða rann- sóknarháskóla sem leggur jöfnum höndum áherslu á rannsóknir og kennslu og býð- ur upp á fjölbreytt framhaldsnám til meistara- og doktorsprófs, og kennsluháskóla sem leggur megináherslu á háskólakennslu í grunnnámi. Vissulega eru til sérhæfðir rannsóknarháskólar bæði í Evrópu og Bandaríkjunum sem hafa fáar deildir og fræði- greinar innanborðs og leggja mikla áherslu á rannsóknartengt framhaldsnám. Hins vegar eru hinar fáu deildir þeirra bæði stórar og sérhæfðar og „upptökusvæði“ þessara skóla eru mjög fjölmenn. Því orkar tvímælis að koma upp slíkum stofnunum hérlendis til hliðar við Háskóla Íslands, í ljósi hins fámenna háskólasamfélags á Íslandi. Almennt má segja um íslensku háskólana að þeir séu of margir, smáir, einangraðir og faglega veikburða. Skoðun gæðavísa háskólanna leiðir í ljós mikinn mun á gæðum skólanna. Almennt má segja að íslensk sjórnvöld hafi ekki axlað eðlilega fjárhagslega ábyrgð á háskóla- starfseminni (fyrst og fremst opinberu háskólunum), enda opinber framlög til há- skólastigsins undir meðaltali OECD ríkjanna. Stjórnvöld hafa heldur ekki sinnt nægi- lega því gæðaeftirliti og gæðatryggingu sem þeim ber að lögum. Þetta stafar m.a. af R Ú N A R V I L H J Á L M S S O N 149
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.