Búfræðingurinn - 01.01.1947, Qupperneq 121
BÚFRÆÐINGURINN
119
til sumra afkvæma hans. Enn fremur sést á skýrslunum, að flestar dætur
Cæsars gefa mjólk með um og yfir 4% fitu. Hann hefur því haft þá
eiginleika til að bera og þeir gengið að erfðum til afkvæma hans.
Arfgengi Cæsars virðist því í stuttu máli vera þetta: Hann er fremur
hreinkynja, hvað lit snertir, mjög óhreinkynja eða tvískiptur um erfð
nythæðar, en skilar yfirleitt eiginleikum til mikils fitumagns í mjólk til
afkvæma sinna. Eftir því, sem lílt er um íslenzka nautgripi, er hann
kynfastur.
Undan Cæsar var um fáein ár notaður boli, sem hét Kolur. Undan
honum var Þór, sem var notaður hér mikið og lengi. Þór var um tíma
allmikið notaður til dætra sinna. Undan Þór var Högni alinn, sem
einnig var notaður hér allmikið og þá nokkuð til systra sinna. Þannig
var með þessum tveimur holum viðhöfð í nautgriparæktinni sterk
skyldleikaræ.kt. Skyldleikarækt á búfé er alltaf tvíeggjuð. Er hún ágæt,
ef hún heppnast, en afleit, ef hún misheppnast. Þegar um kynbætur
lítið ræktaðra búfjárstofna er að ræða, er nauðsynlegt að hafa ná-
kværnar gætur á skyldleikaræktinni, því að þótt hún sé tvíeggjuð, er
hún nauðsynleg til þess að kynfesla þá eiginleika í búfénu, sem sótzt er
eftir.
Undan Þór voru seldir allmargir bolar út urn land. Sumir þeirra
reyndust vel, t. d. Dýrafjarðar-Hvanni. Aðrir reyndust mjög illa. Komu
þar mjög greinilega fram arfgengir eiginleikar Cæsars. Idögni undan
Þór reyndist nijög illa. Hann virtist vera mjög kynfastur. Allar dætur
hans voru nytlágar kýr. Því rniður reyndist skyldleikaræktin illa í
þessu tilfelli.
RauSur.
Árið 1934 var keyptur að Hvanneyri bolakálfur frá Litla-Ármóti í
Flóa. Hann var nefndur Rauður. Móðir hans var Lukka á Litla-Ármóti.
Meðalnyt hennar í 8 ár var 3996 kg mjólkur með 3,74% fitu. Lukka
var undan Gamla frá Hjálmholti. Móðir Gamla var Gyðja í Hjálmholti.
Rauður var einnig undan Gamla. Hann var því skyldleikaræktaður.
Rauður var illa vaxinn að líkamsbyggingu. Hann var fremur lítill,
þunnvaxinn, holdgrannur, en sæmilega boldjúpur. Meginbyggingarlýti
hans voru þó malirnar. Þær voru fremur langar, breiðar og grófar um
hnútur, en mjög afturdregnar og tortumyndaðar. Hann var svo ná-
stæður að aftan, að fæturnir lágu saman um hækillið, og háði það