Búfræðingurinn - 01.01.1948, Síða 46

44
BÚI'RÆÐINGURINN
legri en meltingartruflanirnar og oft fer svo, að þó taugaæsing-
arnar hverfi, þá koma í staðinn meltingartruflanir.
Milli þessara tveggja sjúkdómsmynda finnast svo ýmis til-
felli, þar sem um blöndun er að ræða.
Útiit um bata er bezt við hreina meltingartruflun, þá ná
kýrnar sér oft á 3—4 dögum án þess að leggja teljandi af.
Þó virðast ítrekaðar læknisaðgerðir ekki koma að haldi í
verstu tilfellum, kýrnar hríðleggja þá af, geldast en drepast
sjaldan nema aðrir sjúkdómar komi til sögunnar, eins og t. d.
lifrarbólga. Taugaæsingarnar eru oftast miklu alvarlegri og
langvinnari, þær geta varað svo vikum skiptir, og drepast kýrn-
ar loks grindhoraðar.
Við rétta meðhöndlun má þó oft gera sér góðar vonir um
skjótan bata, eða að minnsta kosti bráðabirgðabata.
Lœktiisaðgerðir.
IVfargt bendir á, að hér sé um að ræða efnaskort eða skökk
hlutföll í vetrarfóðri kýrinnar. Oft virðist það bæta að koma
kúnum út á nýgræðing vorsins, en því er vitanlega ekki til að
dreifa um miðjan vetur og getur þá verið gott að gefa súrhey
eða vothey. Sumir halda því fram að kýr, fóðraðar á votheyi, fái
síður kaldadoða. í Ameríku er ráðlagt að gefa sykurríkt fóður,
t. d. Melasse eða fóðursykur. Danir, sem fóðra mjög á sykurróf-
um, hafa við mikinn kaldadoða að stríða, þrátt fyrir þá ráð-
stöfun.
Einn af færustu sérfræðingum Svía á þessu sviði, jjrófessor
Carlström, álítur að um B-bætiefnaskort sé að ræða og ráðlegg-
ur að fóðra með geri.
Kýrnar eiga að hafa gott rúm til hreifinga, helzt að geta geng-
ið lausar í sérstöku rúmi, ef veður leyfir er gott að hleypa þeiin
út. Margir fagmenn hafa séð skjótan bata, ef kýr með taugaæs-
ingar komast út.
Ef ekki er gjörlegt, vegna veðurs eða annarra ástæðna, að láta
kýr með kaldadoða út, þá mun betra en ekkert að koma þeim
fyrir í björtum, rúmgóðum bröggum eða hálftómum hlöðum.
Við meltingartruflunum mun bezt að gefa úthreinsandi lyf,
t. d. doðaskammta, glaubersalt, Carlsbadersalt o. fl., ef t. d. uin