Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1928, Blaðsíða 12

10
ingsins gripið á því tvcniiu, sem mest er um vert fyrir ís-
lenska þjóðmenningu. í þúsund ár hefur náttúra landsins
mótað þjóðina okkar á einkennilegan, frumlegan hátt.
Fjölbreytni náttúrunnar hefur gert þjóðina fjölskygna,
hreinir litir og gott sýni hafa gert hana glöggskygna, ein-
veran og kyrðin hafa gert hana innsæa, dulspaka og
sjálfræna (individuel). Nú á þessum tímum kaupir
»menningin« þegnin og þjóninn, félagann og flokksbróð-
urinn fyrir manninn. En þegar fylling tíinans er komin til
afturhvarfsins, skal það sannast, að einmitt þessi einkenni
íslensku þjóðarinnar verða til þess kjörin að endurleysa
heiminn. — í þúsund ár hefur íslenska þjóðin varðveití
anda og aðal, hugsun og skaphöfn, sem hún ein hefur átt.
Sumt liafa fornbókmentirnar fest, sumt hefur málið okkar
varðveitt frá áa til niðja, sumt hefur erfst í blóðinu frá
kyni til kyns, sumt hefur verið þrumað þagnarmáli yfir
vöggunuin kynslóð fram af kynslóð. Enn á þjóðin nóg
efni í sjálfstæða merkilega menningu, ef hún þorir að trúa
á sjálfa sig, ef hún þorir að trúa því, að »draumur síns
hjarta rætist«, ef hún á enn þá skapsmuni og það þrek,
sem hún átti, þegar hún lagði á hafið mikla, til að geta lif-
að hér í trygð við það, sem hún átti best. En alt þetta þarf
hún að geta og eiga, ef hún á að vera tímanum vaxin, því
að nú eru miklir tímar, og nú eru miklir tímar að fara f
hönd.
fslensk þjóð — það eru börn landsins eitt og eitt og öll
saman. Því má ykkur vera fullljóst, að hér er við ykkur
talað og um ykkur rætt. Líf íslensku þjóðarinnar sem sjálf-
stæðrar þjóðar hvílir á herðum hvers ykkar. Og því finn
eg enn skyldu á mér hvíla, að gera tilraun til aö segja ykk-
ur, hvernig þið megið verða þeirri byrði vaxin.
Þegar Víga-Glúmur hvarf heim úr utanfor sinni, gaf
Vigfús á Vors, móðurfaðir hans, honum þrjá gripi, sem
verið höföu einkagripir í ætt þeirra, bláan feld, gullrekið