Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1928, Blaðsíða 80
7á
Eftir þeirri niðurstöðu, sem þá fekst, telja sumir, að helm-
ingur fólksins á sama aldri og hermennirnir voru, sé engu
betur þroskaður andlega eða mentaður, en ætlast má til
af 10 ára börnum. Einhverntíma tapa Bandaríkjamenn
trúnni á, að hægt sé að troða mentun í fólkið. Taka þeir
þá líklega þau ráð, að gefa því sumt inn í smjöri, án þess
að það viti, t. d. í kvikmyndum, en reyna að koma því til
að sækjast eftir hinu, t. d. í bókasöfnum.
Eg hlustaði á fyrirlestra í bókavarðaskólanum, þangað
til eg fékk skömm á öllum fyrirlestrum. Það hefði nú lík-
lega gengið öðruvísi, hefði skólinn haft skörungum á að
skipa, en það voru stúlkur nærri alt. Misskildu mig ekki.
Mér er vel við þær. Bókvörslufólk er besta fólk líklega al-
staðar í heiminum, en ekki síst hér. Stúlkur eru liðugri
við afgreiðslu en piltar og stundum alúðlegri. En enginn
af bókavarðaskörungum Bandaríkjanna hefur enn verið í
pilsum, og þótt stúlkurnar leggi niður pilsin, veit eg ekki,
hvort þær verða skörungar samt. Nú eru þær langt komn-
ar að útrýrna karlniönnum úr stéttinni. Eg veit ekki, nema
það geti oðið alvarlegt fyrir bókasafnsmálið. Nú eru nærri
allir barnakennarar stúlkur og flestir unglingakennarar
líka. Við erum svo sem ekki allir skörungar heldur, karl-
mennirnir, en þær tala að jafnaði meira, og því minna
hlutfallslega verður innihaldið og árangurinn. Eg hef
ekki heyrt til barna- og unglingakennara svo sem neitt,
en út frá reynslu minni um bókavarðakennarana þykist eg
sjá, hvernig það gengur. Sú fagra kenning um hið »lifandi
orð« druknar í mælgi, sem enginn tekur eftir, og sem eng-
inn getur tekið eftir, af því að orð fæðist ekki lifandi nema
af vörum skörunga. Hugsanlegt að þetta sé verst hér, eins
og flest sem ilt er, en skyldi ekki nokkuð af danska orðinu
fæðast andvana nú í seinni tíð? Eg veit vel, að kennar-
arnir læra á því að halda fyrirlestra, og náttúrlega veitir
þeim ekki af því. En skólinn á einkum að vera fyrir nem-