Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Blaðsíða 131

ÞJÓÐRÉTTARSTAÐA ÍSLANDS
113
Nú er nýr samningur ekki gjörður innan þriggja ára frá því að krafan
kom fram, og getur þá Ríkisþingið og Alþingi hvort fyrir sig samþykt, að
samningur sá, sem felst í þessum lögum, sé úr gildi feldur. Til þess að
^lyktun þessi sé gild, verða að minnsta kosti f þingmanna annaðhvort í
hvorri deild Ríkisþingsins eða í sameinuðu Alþingi að hafa greitt atkvæði'
með henni, og hún síðan vera samþykt við atkvæðagreiðslu kjósenda
heirra, sem atkvæðisrétt hafa við almennar kosningar til löggjafarþings
landsins. Ef það kemur í ljós við slíka atkvæðagreiðslu að f atkvæðisbærra
hjósenda að minsta kosti' hafi tekið þátt í atkvæðagreiðslunni og að
minnsta kosti f greiddra atkvæða hafi verið með sambandsslitum, þá er
samningurinn fallinn úr gildi.
19. gr.
Danmörk tilkynnir erlendum ríkjum, að hún samkvæmt efni þessara
sambandslaga hafi viðurkent fsland fullvalda ríki, og tilkynnir jafnframt,
að ísland lýsi yfir ævarandi hlutleysi sínu og að það hafi engan gunnfána.
20. gr.
Sambandslög þessi ganga í gildi 1. desember 1918.
Samningsfrumvarpinu var víðast hvar vel tekið bæði í Danmörku og
a íslandi.i) f Danmörku sætti það þó mikilli aðfinslu frá Knud Berlin, og
^aun eg geta þess síðar. íhaldsflokkurinn þar var sá einasti, sem ekki
yddi hafa fulltrúa við samningana í Reykjavík, og þaðan var svo gjörð
aras á samninginn.
Einn af íslenzku samnings fulltrúunum, Bjarni Jónsson frá Vogi,
aöi sti'ax eftir að samningsfrumvarpið var lagt fyrir og áður en það
s yidi vei-ða tekið til meðferðar á Alþingi, til dr. Gjelsvik prófessors í
PJoðarrétti í Oslo og til mín og beiddist umsagnar. óskaði hann eftir að
ann rnætti gjöra þau ummæli' almenningi kunn.
Gjelsvik skrifaði m. a.: “Mér virðist full ástæða til þess að samgleðj-
ast íslendingum yfir þessu frumvarpi. Mér geðjaðist ekki að frumvarpinu
tfá 1908, er kom fram fyrir 10 árum. Frumvarp það var þannig lagað, að
Islendingar unnu ekkert með því, að ganga að því — heldur glötuðu tals-
Verðu. En um þetta frumvarp er gjörsamlega hið gagnstæða að segja:
js,s®nzlí blöð, hverra flokka sem þau annars voru, tóku frumvarpinu vel. Frébtastofa
m Snds tilkynti, að eftir fréttum að dæma um land allt, væri menn yfirleitt ánægðir
blað «amainginn °S varla vafi á að hann hlyti sem næst einrómia samþykki. “Morgun-
tsiand vo?aði að báðar þjóðimar mundu verða ánægðar og lagði áherzlu á það, að
Þótt nVrðÍ’- hegar frumvarpið væri samþykt, hlutlaust ríki um aldur og æfi, jafnvel
mynd'^anmörk lenti í ófriði. “Vísir” mælti svo um, að ef frumvarpið yrði samþykt
5 hinurn v,a-n<? s-*a Þann dag, að allar þjóðemiskröfur þess næðu fram að ganga, og að
hluti Þyðingarmeiri atriðum hefði aidrei verið meira krafist. (Acta Isl. Lundb., A,
utl bls. 75).