Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Blaðsíða 146

128
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
vel tekið. úrræðalaus eymdin annarsveg-
ar og ós'ðjandi og siðlaus ágirndin hins-
vegar héldust þar í hendur. Samvizka stór-
þjóðanna lét því eigi annað til sín heyra,
en þessar hljóðlátu umvandanir og þessi
afllausu andmæli. Vopnasmiðjurnar ráku
stórverzlun, gáfu af sér góðan arð, korn-
varan og svínakjötið hækkuðu í verði.
En blóð hins saklausa hefir komið yfir
þá sem sátu hjá og samþyktu líflátsdóm
Blálendinga með athafnleysi og loforða-
svikum. Þjóðabandalagið er að engu
orðið. Allir afvopnunar, hlutleysis og
friðarsamningar tættir sundur. Allar stór-
þjóðirnar hervæðast og hafa í hótunum
hver við aðra. Á Spáni hefir verið vakið
Hjaðninga víg sem enginn kann að segja
hvern enda hefir. Er þar att saman tveim-
ur einveldisstefnum, kommúnisma og
nazisma er vopn bera hvorir á aðra en á
milli þeirra er þjóðin, möluð mélinu
smærra og feld i strá af hungri, drep-
sóttum, brennum og morðvélum. Að baki
kommúnistum er með völdin fara, stendur
einvaldur Rússlands og Soviet-stjórnin,
en að baki Nazistum ofríkisstjórn Italíu
og Þýzkalands. Láta svo báðir ummælt,
að tii skarar skuli skriða til þess að sanna
heiminum hvor stefnan sé sterkari og
heillavænlegri Norðurálfu þjóðunum! —
Samninga hefir verið leitað, innbyrðis,
meðal stórþjóðanna, um að láta styrjöld
þessa afskiftalausa; mánuð eftir mánuð
verið þingað en ávalt eitthvað orðið til á-
reksturs svo að engu hefir komið. Hefir
þetta eflt óvild þeirra, tortryggni hverrar
til annarar og óttinn vaxið um að öllu
slái í bál og brand þegar minst varir.
Verði skjólstæðingar Rússa ofan á vex
Rússum magn og megin og þykjast þá
hinar þjóiðrnar illu bættar; verði skjól-
stæðingar Mússólini ofan á er við ofríki
búist, framhaldandi hernámi frjálsra landa
og teptum siglingum um Miðjarðarhafið.
Frá brávöllum Eþíópíu hefir því bál
kviknað.
Um afvopnun eða takmörkun herbún-
aðar er ekki lengur talað, heldur keppir
nú hver stórþjóðin við aðra um að her-
væðast. Er Italíu kent um, því að Mus-
solini haldi enga samninga og engu hans
orði sé að trúa. Er bent þar á aðfarir
hans i Eþíópíu og lítilsvirðing allra sátt-
mála og eiða við Þjóðbandalagið. Ofseint
sé að búast til varnar er her hans og
samherja hans standi fyrir dyrum. Ofan
á þetta hefir svo bæzt, að páfinn, er sagð-
ur er muni vera á förum, hefir risið úr
rúmi sínu og lagt blessun sína yfir Italíu
konunug sem keisara Eþíópíu. Hefir
kaþólska kirkjan með þessu samþykt at-
hæfi Mussolinis, að brjóta undir sig fálið-
aða og verjulausa þjóð og svifta hana lifi
og landi.
Árið 1914, ömurlega árið i mannkyns-
sögunni, þegar, eins og stendur í gátum
Gestumblinda: Blindur reið blindum bi'im-
leiðis til, nam herbúnaður þjóðanna rúm-
um 4 biljónum dollara. Nú eru stórþjóð-
irnar búnar að heimila rúmar 35 biljónir
dollara til hervæðingar á þessu og næst-
komandi ári. Hvergi sér í botn á skulda-
hítinni, en þær gera ráð fyrir að lána fé
hver hjá annara til þess að kaupa fyrir
vopnin, sem þær ætla svo að bera hver
á aðra. Hjól vopnaverðsmiðjanna snúast
gríðarlega og kveða við orustu brag og
mala drottnum sínum gull án afláts.
Æði þetta hefir gripið um sig, einnig
hér í álfu, og það sem sízt varði, hér í
landi, — í landi friðarins. Naumlast barst
vopnabrakið fyr yfir hafið en farið var að
bollaleggja að vígbúa landið langt fram
yfir það sem áður hefir verið. Hefir þá
og líka dregið úr friðaráskorunum og
friðarsamþyktum kvennasambanda og
kirkjuþinga; er þeim nú vísað til vinstri
handar í blöðunum. Landið, ef svo mætti
að orði kveða, hefir breytt um búning og
svip. Er maður horfir á svip þess nú, þá
koma manni ósjálfrátt í hug orð Ketils
Hæings við tröllkonuna: “Langleit ertu
fóstra, iætur róa nefit”. Nýlega hefir
verið flutt frumvarp í Sambandsþinginu
um að veita á þessu ári milli $40 og $50,-
000,000 tij herbúnaðar. Mæla færri á
móti því en með. Ein rödd hefir þó látið
til sín heyra er mælir af djörfung gegn
þessu glapræði en það er rödd landa vors
og samverkamanns, innan þessa félags-
skapar, dr. Josephs T. Thorsons, fulltrúa
Islendinga á Sambandsþinginu. Hefir
hann mælt eindregið á móti þessu og á
hann þakkir vorar skilið, fyrir einurðina,