Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Blaðsíða 31

FRAMTÍÐ ÍSLENZKRAR MENNINGAR
ir>
meðal hinna fornu landnemaætta í
Nýja Englandi. En slíkur metnað-
ur á ekki að vera og verður líka
sjaldan hvíldardýna, nema fyrir þá
eina, sem orðnir eru úrkynjaðir og
ættarskömm. Fyrir þá, sem nokkur
mergur er í, verður ættarvitundin
uppspretta betri sjálfsþekkingar,
glæðir ábyrgðartilfinningu þeirra
og brýnir þá til þess að verða heldur
föðurbetrungar en verrfeðrungar.
Það er gott að vera af góðu bergi
botinn, ef það eflir heilbrigt sjálfs-
traust einstaklingsins og hvetur
hann til þess að verða sjálfur ósvik-
inn hlekkur í keðju kynslóðanna.
Eg hefi fulla ástæðu til þess að
halda, að ættarvitund íslendinga í
Vesturheimi sé enn svo rík og henni
fylgi svo mikil trú á kosti hins nor-
ræna kyns, að þar sé ekki sérstakrar
hvatningar þörf, eins og nú stendur.
En hvernig verður þetta síðar meir?
Það er undir mörgu komið. Þar
sem kynni af íslenzkri tungu og
menningu halda áfram, er engin
hætta á, að uppruninn gleymist, og
allra sízt þar sem margar íslenzkar
settir búa saman og giftast saman.
En þar sem íslendingar eru dreifð-
ari, vonlaust er um viðhald tung-
unnar, lítill kostur á umgengni við
landa og “blönduð hjónabönd”
yfirgnæfandi, er allt erfiðara. Og
samt er það skoðun mín, að jafnvel
í þessum aðstæðum ættu íslending-
ai' ekki að gleyma uppruna sínum né
aðrir að gleyma þeim. Þó að ekki sé
uenia annar þáttur ættar manns, eða
Jnínvel einn af mörgum, íslenzkur,
&eta merkustu eðliseinkenni hans átt
hangað rót sína að rekja og næsta
fi'óðlegt bæði fyrir sjálfan hann og
aðra íslendinga að vita deili á því.
Þeir tveir menn af íslenzkum ætt-
um, sem víðfrægastir hafa orðið á
síðari öldum, Bertel Thorvaldsen og
Níels Finsen, voru báðir danskir í
móðurætt. Samt eigna fslendingar
sér þá að mestu leyti, og það með
fullum rétti, því að varla er vafa-
mál, að þeir sóttu sérgáfur sínar í
hinn íslenzka þynþátt. Það má bú-
ast við, að mannakynbætur (eugen-
ics) verði eitt hið mesta áhugamál
framtíðarinnar, og íslendingar
standa þjóða bezt að vígi til þess að
taka þátt í slíkum rannsóknum.
Helzt ætti að koma upp í Winnipeg
íslenzkri ættfræðisstofnun, þar sem
hver innflytjandi, sem vestur hefir
komið, væri skrásettur, ásamt grein-
argerð fyrir ætt hans og einkennum,
og síðan allir niðjar hans og hvert
barn, sem fæðist af íslenzkri ætt,
hreinni eða blandaðri, og örlög þess
og ferill smám saman. Þetta væri
að vísu dýr stofnun og ekki kleift að
koma henni upp nema með miklu
fjárframlagi, frá ríki, vísindastofn-
unum eða auðmönnum. En hugsan-
legt væri, að fé fengist til þess, ef
ekki þegar í stað, þá síðar meir. Og
það ætti að vera íslendingum hvöt
til þess að gleyma ekki þeirri þekk-
ingu, sem gæti orðið undirstaða
slíkrar stofnunar. Þar yrðu t. d.
eftirmælin í íslenzku vestanblöðun-
um mikilsverð heimild. Myndasafn
yrði einn þáttur þessarar stofnunar,
og má vel vera, að ekki sé of snemmt
að fara að hugsa um, að myndir
gömlu landnemanna glatist ekki.
En hvað sem slíkum framtíðar-
draumum líður, þá er það víst, að
viðhald ættarvitundarinnar er meg-
inþáttur í íslenzkri þjóðrækni og
getur orðið einstaklingnum til efl-