Hugur - 01.06.2008, Side 129

HuGUR | 20. ÁR, 2008
s. 127-139
Jóhann Björnsson
Að spilla æskunni
Heimspeki með ungu fólki
„Vei! Heimspeki er næsti tími, þá þurfum við ekkert að læra!“
Þessi orð heyrðust í myndmenntatíma dag nokkurn í Réttarholtsskóla. Orðin
eru að mörgu leyti lýsandi fyrir það hvað það er sem margir nemendur telja að
fehst í námi. Heimspeki telst að margra mati ekki eiginleg námsgrein þar sem
ekki er stuðst við sérstaka kennslubók, kennarinn skammar ekki, lítið og sjaldan
er skrifað í tímum og enginn er heimalærdómurinn. En að læra? Hvað er nú það?
Jú það er að heyra kennarann segja okkur að taka upp bækur og byija að vinna í
þeim, en maður kemur kannski ekki með bækurnar með sér, eða maður fer ekkert
að vinna í þeim og þá er maður skammaður. Jú ætH það sé ekki að læra.“ Eitthvað
í þessa veru var svar eins nemanda míns fyrir mörgum árum þegar hann fékk
spurninguna hvað það væri að læra. Oneitanlega hefur mér oft orðið hugsað til
þessara orða þegar ég velti fyrir mér hlut heimspekinnar í grunnskólum. Ég tel
mig hafa komist að því að það er mögulegt að læra við ýmsar aðstæður og sumar
býsna skrítnar. Það er hægt að læra eitthvað án þess að taka upp bók eða skriffæri
og það er hægt að læra jafnvel þótt maður sitji ekki í stól beinn í baki, það er hægt
að læra eitthvað þótt maður liggi á gólfinu, sitji uppi í glugga, standi við vegginn
o.s.frv. I öllum þessum aðstæðum og mörgum fleiri er mögulegt að leggja stund á
heimspeki. Heimspekin býður upp á svo marga möguleika.
Við Réttarholtsskóla hefur verið lögð stund á heimspeki með 9. og 10. bekk
sem valgrein frá árinu 2002.1 9. bekk hafa allir nemendur lagt stund á siðfræði
frá árinu 2006 og skólaárið 2007-2008 hafa allir nemendur í 8. bekk sótt tíma í
heimspeki.
Hvernig fer heimspekiástundun fram við skólann? Hver eru markmið hennar,
hugmyndafræðilegur bakgrunnur og hverjir eru mögulegir ávinningar nemenda?
Og síðast en ekki síst má spyrja: Læra nemendurnir eitthvað?