Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Qupperneq 6

4
kleppsspítali 1907 (Jó-
hannes Bergsveinsson
teiknaði eftir póstkorti).
var byrjað að grafa grunn fyrir viðbyggingu, sem
ekki komst þó í notkun fyrr en 10 árum síðar. Sú
bygging var ætluð fyrir 80 sjúklinga, og 1951-1952
var tekin í notkun enn ein viðbygging ætluð fyrir 35
sjúklinga. Smám saman var sjúklingum troðið í
allar smugur, starfsfólksíbúðir og útihús voru tekin
fyrir sjúklinga þannig, að þegar flest var, urðu
sjúklingar á spítalanum um 300. Voru þrengslin þá
svo mikil, að þau í sjálfu sér verkuðu illa á sjúkling-
ana og aðstaða til meðferðar var engin að kalla
umfram rúmstæðin.
Upp úr 1960 byrjaði aðeins að rofa til í húsnæð-
ismálum spítalans, en þá var byggt húsnæði fyrir
iðjuþjálfun og samkomusalur. Skömmu síðar fór
hjúkrunar- og dvalarheimilið Ás í Hveragerði að
taka við sjúklingum frá spítalanum sem voru áfram
stundaðir af læknum og hjúkrunarfræðingum hans.
Á síðustu árum hefur verið unnið að því að
skapa sjúklingum, sem hugsanlega gætu dvalið
utan spítalans, einhverja aðra aðstöðu. Fyrsta
skrefið í þessa átt var heimili, sem fyrrverandi for-
stöðukona spítalans, Guðríður Jónsdóttir, setti á
laggimar 1967 og rak sjálf þangað til hún gaf
spítalanum hús sitt 1973. Það sama ár tókst að
tæma gamla spítalann, timburhúsið frá 1907, sem
var löngu ónothæft vegna kulda og eldhættu. En
áður hafði verið fengið húsnæði á ýmsum stöðum
utan sjúkrahússlóðarinnar. Jafnframt höfðu þá
lækningastofur, rannsóknarstofur og göngudeild
spítalans fengið húsnæði í bráðabirgðabyggingu.
Á árinu 1974 var hafist handa um að endur-
byggja húsið frá 1907 þannig að það væri eldtraust.
Var þá ákveðið að í því húsi skyldi vera matstofa
fyrir starfsfólk og dagdeild. Matstofan fyrir starfs-
fólkið var tekin í notkun á 70 ára afmæli spítalans
1977, en nú loks er lokið við dagdeildina, sem
tekin var í notkun á 75 ára afmælisdegi spítalans.
Bygging Kleppsspítalans á árunum 1906-7 er
tvímælalaust merkasti áfangi í sögu geðlækninga á
íslandi. Næstmerkasti áfanginn er bygging geð-
deildar Landspítalans, en fyrsti hluti hennar var
tekinn í notkun á árinu 1979. Þá var ákveðið, að
Kleppsspítalinn og geðdeild Landspítalans skyldu
rekin undir sameiginlegri faglegri stjórn til þess að
sem best not yrðu af mannafla og mannvirkjum,
sem til ráðstöfunar væru. Jafnframt var ákveðið að
geðdeild Barnaspítala Hringsins yrði hluti af geð-
deildum ríkisspítalanna.
SJÚKLINGAR OG STARFSLIÐ
I upphafi var aðeins einn læknir við spítalann,
Þórður Sveinsson, og ein hjúkrunarkona. Annar
læknir, Helgi Tómasson, bættist við þegar nýi spít-
alinn var tekinn í notkun 1929. Fram til 1962 voru
sjaldan meira en fjórir læknar í starfi við spítalann.
Það ár voru innlagnir á spítalann 256. Upp úr því
fór læknum og öðru starfsliði fjölgandi. Á síðustu 5
árum hefur árlegur innlagningafjöldi verið 1000-
1400.
Frá upphafi hafa komið tæplega 7000 sjúklingar
á spítalann, eða nálægt 2% allra íslendinga. Meiri-
hluti þessara sjúklinga hefur komið á síðustu 15
árum, eftir að starfsliði fór að fjölga og dvalartími
að styttast verulega. Meðaldvalartími hefur á síð-