Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Side 73

71
tekjur togaramanna eru að meðaltali allmiklu
hærri en tekjur verksmiðjumanna, og þar af leiðir,
að eiginkonur þeirra þurfa ekki eins á aukatekjum
að halda.
Konur eru ekki á fiskiskipaflotanum í neinum
mæli. Þar ráða menningarlegir þættir að mestu og
TAFLA VI
Starf tengdaföður
Togaramenn Landmenn
Bændur 9 14,5% 14 24,1%
Önnur störf í Iandi 37 59,7% 36 62,1%
Yfirmenn á sjó 7 11,3% 1 1,7%
Undirmenn á sjó 9 14,5% 7 12,1%
AIIs 62 58
Ekkert svar 48 21
TAFLA VII
Viðhorf til starfsvals eigin bama (%)
Vildi að sonur veldi sama starf Vildi að dóttir giftist manni í sama starfi
Sjó- Land- Sjó- Land-
menn menn menn menn
„Já" 13 25 15 29
„Mér er sama, það er hans/ hennar mál“ 15 15 38 60
„Nei“ 72 60 47 11
Fjöldi 92 72 92 63
Ekkert svar 18 7 18 16
venjur. En dætur sjómanna velja oft að vera áfram í
stétt föður síns með því að giftast sjómönnum.
Kemur það heim, eins og sjá má í töflu VI, þar
sem mun fleiri sjómenn eiga sér tengdaföður úr
sjómannastétt en landmennirnir.
Spurt var um hvort menn vildu að synir þeirra
færu í sömu störf og þeir sjálfir stunduðu, og eins
hvort þeir vildu, að dætur þeirra giftust mönnum úr
sömu stétt og þær kæmu úr. Ætti þetta að segja
nokkuð um afstöðu manna til eigin starfa.
Við vitum ekki hve margir ungir menn fara á sjó
og hverfa í land eftir skamma hríð. Tafla VIII gefur
vísbendingu um þetta.
Nær helmingur verksmiðjumanna hefur í ein-
hvern tíma verið til sjós. Gera verður ráð fyrir, að
þeir sem ekki hafa farið til sjós fyrir þrítugt muni
ekki á sjó fara nema í undantekningartilfellum.
Þaö virðist mega lesa út úr töflu VIII, að þó nokkur
hópur landmanna hafi reynslu af sjómennsku,
sumir aðeins um skamma hríð, aðrir í nokkur ár.
Sumir vinna til skiptis á sjó og landi. Nokkrir hafa
farið í land vegna heilsubrests.
Þegar togaramenn voru spurðir hvað hafi ráðið
því, að þeir fóru til sjós, var svarið oft, að það hafi
komið af sjálfu sér. Algengasta svarið þegar spurt
var um ástæður starfsvals var, að viðkomandi hefði
haft áhuga á starfinu. Svöruðu 58,3 af hundraði
togaramanna þessu til, en aðeins 31,5 af hundraði
verksmiðjumanna. Ánægja með starf virðist ekki
standa í sambandi við þessa ástæðu fyrir starfsvali.
Þegar spurt var um hvenær val á starfi hafi farið
fram verður munurinn mjög athyglisverður.
TAFLA VIII
Fjöldi ára til sjós skipt eftir aldri mannanna (%)
Aldur svarenda: 14-20 ára 21-29 ára 30-39 ára 40-62 ára
Sjómenn Landmenn Sjómenn Landmenn Sjómenn Landmenn Sjómenn Landmenn
Aldrei til sjós 79 _ 59 — 58 - 28
1 ár eða skemur 53 21 7 9 - 17 4 -
2-5 ár 47 40 32 - - 4 28
6-10 ár - - 30 - 28 17 - 12
11-20 ár - - 23 - 64 8 14 24
Yfir 20 ár - ~ - - • 8 - 79 8
TAFLA IX
Jákvæðir gagnvart starfi skipt eftir ástæðum fyrir starfsvali (%) TAFLA X
Aldur við ákvörðun starfs.
Áhugi er ástæða Aðrar ástæður
starfsvals fyrir starfsvali Togaramenn Landmenn
Sjóm. Landm. Sjóm. Landm. Fyrir 15 áraaldur 42,4% 4,2%
Ekkert eða lítið jákvæði Við 15 ára aldur eða síðar 42,4% 89,6%
gagnvart starfi 30 4 45 20 Slík ákvörðun hefur ekki verið tekin 15,3% 6,3%
Nokkurt jákvæöi 36 35 28 40 Fjöldi 85 48
Töluvert eða mikið jákvæði 36 61 28 40 Ekkert svar 25 31