Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Side 118

Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Side 118
116 ans fyrstu innlagnir á móti 20,5% árið 1980, en fjöldi fyrstu innlagna hefur næstum þrefaldast á þessu tímabili (6). Skipting innlagna eftir sjúk- dómsgreiningum hefur breyst þannig, að áfengis- sjúklingum, taugaveikluðum og persónuleikagöll- uðum sjúklingum hefur fjölgað á kostnað sturlaðra (Tafla III). Eins og annars staðar hefur fjöldi sjúkl- inga, sem eru á spítalanum á hverjum tíma vegna geðklofa, minnkað hlutfallslega, en fjöldi þeirra, sem dveljast þar vegna annarra alvarlegri geðsjúk- dóma (sturlana) og áfengissýki, aukist (Tafla II). Rétt er að fara nokkrum orðum um fjárhagslega hlið valkostanna vegna langtíma sjúklinga. Sumum er unnt að halda utan sjúkrahúss á örorkubótum og með greiðslu lyfjakostnaðar, ef þeir hafa nauðsyn- lega aðstoð frá vinum og ættingjum, geðlæknum og félagsmálastarfsliði. Örorkubætur með tekjutrygg- ingu og heimilisuppbót voru rúmar 108 krónur á dag árið 1981. Kostnaður vegna sjúklinga, sem dvelja á ódýrustu heimilunum, var 177 krónur á dag, og í heimahjúkrun 169 krónur. Öðru máli gegnir um þá, sem ekki geta séð sér farborða með þeim takmarkaða stuðningi, sem þeir fá, þegar þeir búa einir og eru ekki taldir geta haft hag af því að dvelja á áfangastöðum, en hafa verið útskrifaðir af hjúkrunar- og dvalarheimilinu Ási, þar sem þeir fá fæði, húsnæði og nokkra aðhlynningu, en sjá annars að miklu leyti um sig sjálfir. Uppihalds- kostnaður þar var tæplega 200 krónur á dag. Hjúkrunarheimilin, sem spítalinn rekur, kosta næstum því eins mikið og dvöl á tveimur lang- dvalardeildum aðalspítalans. Hlutfallið milli starfsliðs og sjúklinga þar er u.þ.b. fjórum sinnum stærra en á áfangastöðunum. Mikill hluti sjúkling- anna á þessum heimilum og deildum eru bæði and- lega og líkamlega fatlaðir og þurfa meira eða minna á stöðugu eftirliti og hjúkrun að halda og hjálp við líkamlegar þarfir. Raunverulega mætti flytja suma þessara sjúklinga á almenna hjúkrunar- deild eða sjúkrahús, en rými er þar einnig tak- markað og þess vegna eru þeir áfram í umsjá geð- deildanna, þrátt fyrir mikinn skort á rými þar. Þegar meta skal áhrif breytinganna og valkost- anna fyrir einstaklinginn, er aðeins dæmt af líkum að trúlega séu jákvæðu hliðarnar fleiri en þær nei- kvæðu. Kerfisbundnar rannsóknir með mæli- kvarða á einkennafjölda eða á félagslegri aðlögun hafa ekki verið gerðar. Samanburð höfum við heldur engan. En Ijóst er, að valkostirnir eru mögulegir. Vafalaust má bæta þá á margan hátt, en hver er besta úrlausnin? Á núverandi þekkingarstigi er ekki nein ein lausn best. Lausnirnar verður að sníða eftir þörfum sjúklinganna, eftir því hvaða sjúkdómar hrjá þá og eftir persónugerð þeirra. Allar verða þær að miða að því að bæta heilsu sjúklinganna og auka mögu- leika þeirra á að njóta lífsins á svipaðan hátt og heilbrigðir gera. Víðast hefur verið stefnt að því að minnka sérstök geðsjúkrahús og tengja geðdeildir öðrum sjúkrahúsdeildum. Jafnframt hefur verið reynt að stytta sjálfa sjúkrahúsdvölina, jafnvel svo að sumum hafi fundist of mikið. Minnkun geð- sjúkrahúsanna hefur kallað á annað vistunar- og þjónustuform, því að sjúklingarnir hafa ekki horfið. Víðast hefur reynslan orðið svipuð og hér, því að heildaralgengi sjúkdómanna hefur ekki breyst. Vegna þeirra framfara sem orðið hafa í geð- læknisfræðinni á síðustu 20-30 árum hefur hlutur einstakra sjúkdóma breyst. Jafnframt hefur orðið unnt að gera þeim, sem ekki tekst að lækna fljót- lega, kleift að búa við miklu betri aðstæður utan sjúkrahúsa. Fram til þessa hafa ríkisspítalarnir út- vegað þessa aðstöðu að mestu. En eðlilegast er að sveitarfélögin byggi hana upp og reki með svip- uðum hætti og fyrir aðra, sem þurfa á samhjálpinni að halda. Sé það ekki gert jafnt og sjúkrahúsrúm- um fækkar, er hætt við að margur öryrkinn verði verr á vegi staddur eftir en áður. Þegar þetta er ritað hefur Reykjavíkurborg þegar um nokkurt skeið mætt þessari þörf, þó í litlum mæli sé. Geð- verndarfélag íslands er að hefja byggingu áfanga- staðar með tilstuðlan Kiwanisklúbbanna, og unnið er að því að fá sveitarfélög utan Reykjavíkur til að taka að sér rekstur eins áfangastaðar. En betur má ef duga skal. Þær framfarir og breytingar, sem orðið hafa í geðlækningum hér á undanfömum áratugum, hafa skapað möguleika til að mæta meðferðarþörf ýmissa sjúklinga, sem ekki komust að áður. Samt er enn mikilli þörf ófullnægt. Til þess að mæta henni þarf enn að auka göngudeildarstarfsemina og bæta aðstöðu sjúkradeildanna til meðferðar. Síðast en ekki síst er rétt að minnast á nauðsyn þess að vinna að rannsóknum, sem geta gert lækninga- aðferðirnar virkari og komið í veg fyrir sjúkdóma og örorku. SUMMARY Changes in the organization of psychiatríc hospitals in Iceland and possibilities for altemative care. During the last 30 years the care and treatment of psychiatric patients has changed radically. In 1953 the prevalence of psychiatric patients in mental hospitals was 1.87 pr. 1000 while this has gone down to 0.69 pr. 1000 in 1981. The change has been implemented by developing various alternative forms of psychiatric care.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134

x

Læknablaðið : fylgirit

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.