Tímarit Máls og menningar - 01.03.1977, Blaðsíða 97

Nýliðinn Svejk
Svejk, þarna sem hann stóð ábúðarmikill við innganginn, hvaða herdeild
hann tilheyrði.
„Tilkynni í undirgefni, það veit ég því miður ekki.“
„Drottinn minn dýr og sæll, hvaða deild er þetta hér?“
„Tilkynni í undirgefni, því miður veit ég það ekki.“
„Maður minn, hvað heitir borgin þar sem deild yðar er?“
„Tilkynni í undirgefni, veit það ekki því miður.“
„Maður minn, hvernig hafið þér komist hingað?“
Svejk horfði beint framan í varðstjórann og fór að segja frá:
„Tilkynni í undirgefni að ég fæddist og gekk í skóla. Seinna var ég
lærlingur hjá trésmið og lauk því námi. Þá var farið með mig í einhverja
krá þar sem ég varð að berhátta. Tveim mánuðum seinna kom svo lög-
reglan og fór með mig í herbúðirnar. Þeir skoðuðu mig þar og sögðu:
„Maður minn, þér komið þrem vikum of seint, þarafleiðandi setjum við
yður inn!“ Ég spurði þá hvers vegna, því ég ætlaði ekkert að ganga í her-
inn og hafði ekki hugboð um hvað hermennska var. Samt var ég nú settur
inn. Svo var ég látinn í járnbrautarlest sem ég var að þvælast með fram
og afmr þangað til ég hafnaði hérna. Ég var ekkert að ragast í því hvaða
deild, flokkur eða borg þetta væri, maður móðgar þá engan á meðan. Ég
var settur inn undireins við fyrstu heræfingu fyrir að kveikja mér í síga-
rettu þar sem ég stóð í röðinni — alveg er mér annars fyrirmunað að skilja
hvers vegna það má ekki. Upp frá því fóru þeir að láta mig inn bara ef
þeir sáu mig, einu sinni fyrir að týna byssusting og svo aftur þegar ég var
rétt búinn að skjóta herra offísérann á æfingu og svona hefur þetta gengið
alla götu þangað til ég var látinn í snúningana hérna hjá herra nýliðunum.“
Svejk góðidáti horfði á varðstjórann í bernskri einfeldni. Hinn vissi naum-
ast hvort hann átti að hlæja eða reiðast.
Og aðfangadagskvöldið rann upp. Nýliðarnir voru búnir að skreyta jóla-
tré og eftir kvöldmatinn hélt ofurstinn hjartnæma ræðu, greindi frá því,
sem flestir raunar vissu, að Krismr væri í heiminn borinn og Krismr gledd-
ist í hjarta sínu yfir hverjum einasta óbreytmm hermanni og þvi ættu
óbreyttir hermenn einnig að finna gleði í honum....
Nú var hátíðarræðan skyndilega rofin af svofelldu andvarpi:
„Æjá! Það er nú líkast til!“
Það var Svejk góðidáti. Hann hafði staðið í nýliðahópnum þar sem lítið
bar á og lét nú til sín heyra með ljóma í augum.
„Þér nýliðar," öskraði ofurstinn, „hver var að kalla framí?"
83