Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1977, Blaðsíða 94

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1977, Blaðsíða 94
Tíviarit Máls og menningar flokksins skrifaði hann refjalaust og reisti þar með stjórnmálum á 20. öld þá níðstöng sem þau hafa til unnið. En við ætluðum að tala um Svejk góðadáta. Enda þótt Hasek ætti takmarkaða hylli í pólitíkinni þá var þó gengi hans enn lægra í hinum æðri vitsmunakreðsum bókmenntafræðinganna í Prag á þeim dögum þegar ritsmíðar hans voru að birtast hvar sem greiðsla fékkst fyrir þær. Bókmenntafólkið taldi hann ekki áhugaverðan höfund. Það leit niður á þennan ruddalega skrílhöfund sem kitlaði hláturtaugar múgsins. Raunar var fyrirlitningin gagnkvæm. Hasek brást, að sögn, ekki verr við öðru en því að vera kallaður rithöfundur. Nú kannast enginn lengur við nöfn þessa gáfufólks í heimalandi þess en hvert mannsbarn útá Islandi þekkir Jaroslav Hasek. Og það er furðanlegt til þess að hugsa með fjallháa bókmenntasögulega staðreynd eins og „Ævintýri Svejks góðadáta í heimsófriðnum" hvernig hending ein virðist ráða því að bókin yfirleitt verði til og síðan nánast krafta- verk að hún ekki glatast í hafróti bjórs og vína áður en handritið kemst á prent líkt og skáldsögurnar tvær sem fyrr er getið. Josef Lada heitir sá sem gerði hinar velþekktu teikningar við söguna af Svejk góðadáta. Kunningsskapur þeirra Haseks hófst árið 1907 þegar Hasek hljóp að heim- an og frá borgaralegu starfi í banka einum í Prag til þess að sinna ritstörfum og drykkjuskap í næði. Uppúr þessu bjó Hasek annað veifið hjá Lada þangað til hann var kall- aður í herinn árið 1915. Þeir vinirnir sáust ekki aftur fyrr en 1921. Þá átti Hasek að baki margháttuð ævintýri í heimsófriðnum. Meðal annars hafði hann hlaupist yfir til rússneskra rauðliða og verið þar borgarstjóri í nafni byltingarinnar um skeið en sagt af sér þegar vínbirgðir borgarinnar voru þrotnar. I eftirmála við skrautútgáfu af Góðadátasögunum segir Lada orðrétt um vin sinn: „Jaroslav Hasek var strax farinn að skrifa sögur af góðadáta fyrir heim- styrjöldina og hafði fengið þær útgefnar hjá Hejdy og Tucka útgáfunni. Það var svo árið 1922 að Hasek gerði mér heimsókn og bað mig að teikna kápur á „Ævintýri Svejks góðadáta í heimsófriðnum" sem til stóð þá að gefa út í hefmm. Eg sneri mér undireins að þessu verkefni og teiknaði mynd af Svejk að kveikja sér í pípu. A tilsettum tíma fór ég með þessa mynd í Mohelský krána. Þar biðu þeir mín Hasek og útgefandinn, Sauer að nafni. Þeir urðu hrifnir af teikningunni og Hasek bauð mér undireins fyrir hana 200 krónur. Það fannst Sauer smánarborgun og hækkaði loforðið í 500 krónur. Rifrildi þeirra um teikningarlaunin lyktaði svo með því að Hasek sló í borðið og krafðist þess að ég fengi 1000 krónur. Það varð Iítið um greiðslur þar á staðnum en ég mátti aftur á móti borga veitingarnar fyrir þá báða. 80
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.