Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1988, Blaðsíða 31

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1988, Blaðsíða 31
Gegn straumi aldar Leit hans að þeirri sátt við lífið fólst í skilningi hans á örlagahugtakinu - hlýðni mannsins við frumlög þau er framvinda tilverunnar hlítir og hlíta verður. Orlagagrein sinni lýkur hann svo: Sköpun er - á því villast flestir - aldrei aðeins uppfitjunin ein, heldur jöfnum höndum og þó miklu fremur áframhaldið; það, sem er að gerast; - það, sem vér á hverri stundu höfum handa á milli. Þessvegna er þáttur hvers einstaks svo viðurhlutamikill. Enginn veit hvenær einmitt það, sem hann eða hún að- hefzt ræður sköpum - langt framyfir það, sem einstaklingurinn eða umhverfi hans megna að yfirlíta. - Af slíkri alvöru litu menn eittsinn á tilveruna hér nyrðra. Svo göfug og um leið óbrotin, og þó samtímis víðfeðm var norræn lífsskoðun. Tálvonir voru engar við hana tengdar (nema ef nefna á drauminn um upptöku í flokk Ein- herja). Þetta hérna er hið eiginlega líf, sagði hún við manninn: Þú og þessi stund eruð hluti af kjarna tilverunnar. Þú ert þáttur skapa, er hafa verið, eru og verða. I þér og gegnum þig skapar máttur lífsins. Þetta augnablik og loft- ið, sem þú andar að þér og sem nærir þig eruð óaðskiljanlegur hluti eilífðar- innar. Minnstu þess og hegðaðu þér í samræmi við þá vitund. Var nú þetta konungsríki tryggt - eða varð bylting? Einhver mesta ráðgátan í öllu höfundarverki Gunnars Gunnarssonar í mínum augum er það að þessi frjói höfundur, sem kemur heim á besta aldri sagnaskálds, fimmtugur að aldri, þagnar eftir heimkomuna. Eg kalla það um höfund sem áður sendi frá sér bók á ári. Heiðabarmur hlýtur að hafa verið nær fullsaminn við heimkomuna. Sálumessa er nánast bergmál og eft- irhreytur, og litla bókin Brimhenda varð svanasöngurinn. Hvað olli þögn skáldsins? Var það kannski menningarbylting - eða menningarlost? Sérhver menning þarfnast sinna þræla, sagði Gunnar einu sinni við mig. Og hann útlistaði það nánar svo: Grikkir og Rómverjar höfðu sína þræla. Við bændasynirnir vorum þrælar feðra okkar og stóðum undir gömlu sveitamenningunni. Þrælar nútímamenningarinnar eru farandverkamenn- irnir. Þetta sagði hann. Hvað olli þögn hans? Við því kann ég ekki svör, síst endanleg. Eg skal þó nefna þrjú atriði sem mér detta stundum í hug til skýringar. Ur sjóðandi fjölmiðlaheimi frægðaráranna í Danmörku, þar sem hann var stjarna, hverfur hann inn í þögn og fásinni austfirskrar sveitar og fálæti íslensks blaða- og tímaritaheims. 421
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.