Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1988, Blaðsíða 69

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1988, Blaðsíða 69
Aukin menningarbyrði andi hvor á aðra, en með púðri sem dregur ekki nema hálfa leiðina yfir víg- völlinn, þá hafið þið nokkuð góða mynd af deilunni. Þið þekkið ef til vill franska orðtakið: si la vieillesse pouvait — si la jeunesse savait - ef ellin bara gæti - ef æskan bara vissi. Þegar frönskukennarinn okkar útskýrði með uppgerðarbrosi merkingu þessa spakmælis sór ég þess eið að helga mig því verkefni að afsanna setninguna. Mér finnast slík spakmæli vera óhemju íhaldssöm og frekar til að takmarka en útvíkka möguleika manna, en hverj- um er að sjálfsögðu frjálst að hafa sína skoðun á vitsmunaþroska ólíkra kynslóða. Hitt er svo annað mál, að það er ekki lengur í tísku eins og fyrir nokkr- um árum að skoða allt í andstæðum, hugsa í antítesum eða dúalískt eins og það hét þegar menn vildu slá um sig. Flestir eru komnir með litasjónvarp og það er að verða úrelt að hugsa svart-hvítt, svo ég nefni aðeins umræðuna milli þeirra sem eru pólitískt meðvitaðir og þeirra sem eru fagurfræðilega meðvitaðir vegna þess að sú umræða er að mínu mati mest áberandi í bók- menntalífi Dana þessa stundina. Persónulega er ég fylgjandi aðferð sem á góðri dönsku heitir „pick and choose“, og felst í því að plokka sitt lítið af hverju. Um 1980 hafði ég sjálf- ur fengið mig fullsaddan af svokölluðum vandamálabókmenntum, en um leið fannst mér þessar bókmenntir hafa náð mikilvægum árangri í því að fá fleiri bæði til að skrifa og lesa bækur. Það er gott og nauðsynlegt að stílfæra til þess að boðskapurinn nái fram að ganga. Ljóðskáldið Vagn Steen hefur einhvern tímann orðað þetta þannig: Den der fanger fuglen - fanger ikke fuglens flugt. Þess vegna er ég ánægður með að ungu ljóðskáldin skuli aftur farin að hugsa um fagurfræði skáldskaparmálsins. Hins vegar er ég óánægður með að sú stefna að skoða hluti í ljósi sögunnar og vera gagnrýn- inn í hugsun skuli falla í skuggann á 9. áratugnum. Ef við hverfum frá þessari deilu, þá er að sjálfsögðu fjöldi rithöfunda í Danmörku sem ekki er hægt að telja til kynslóðanna rétt á undan eða rétt á eftir Klaus Lynggaard. Fyrst og fremst höfum við mjög stóran hóp sem skrifar einhvers konar raunsæi eða natúralisma með sálfræðilegu ívafi. Þetta byrjaði fyrir rúmum hundrað árum með m.a. I.P. Jacobsen og Herman Bang, og hefur haldið áfram síðan undir mismunandi heitum. I dag má nefna Klaus Rifbjerg, Leif Panduro, Tage Skou-Hansen, Kirsten Thorup, Ditte Cederstrand og 30 aðra sem fulltrúa fyrir þessa hefð, og þið getið fundið hjá Poul Borum eða í uppsláttariti eftir einhvern annan. Ekki síst höfum við ótalmarga módernista, en meðal þeirra má finna flesta mína uppáhaldshöfunda: Per Hojholt, Svend Áge Madsen, Ulla Ryum, Benny Andersen, Cecil Bodker, Villy Sorensen, Peter Seeberg, Sven Holm, Inger Christensen, Dorrit Willumsen o.fl. 459
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.