Tímarit Máls og menningar - 01.06.1991, Síða 101

Jón frá Pálmholti
Lítil samantekt um Goran
Goran var höfuðskáld Kúrda á þessari öld,
og ljóð hans njóta mikillar virðingar með
þjóð hans og lýsa henni í harðri og oft
miskunnarlausri baráttu fyrir þeim mann-
réttindum að fá að vera sérstök þjóð og
rækta menningu sína og siði. Goran er
skáldnafn og þýðir bóndi. Það er skylt nor-
rænu orðunum garður eða gard, og rússn-
esku orðstofnunum grad og gorod. Þetta
sýnir m.a. skyldleikann milli kúrdísku og
annarra indógermanskra mála, en Kúrdar
eru taldir af indóevrópskum stofni og um
margt ólíkir aröbum.
Goran hét réttu nafni Ebdulla Suleiman,
sem er arabískt nafn, en það nafn taldi hann
ekki hæfa sínum kúrdíska skáldskap. Hann
var af gamalli furstaætt, þar sem skáld-
skapur og aðrar listir voru í hávegum hafð-
ar, t.d. ortu faðir hans og afi báðir ljóð sem
enn lifa með þjóðinni. A tíð Gorans var
þessi gamla ætt orðin fátæk og lifði af
búskap sínum einsog flestir Kúrdar.
Goran fæddist í þorpinu Helebce í írakska
hluta Kúrdistans árið 1904. Hann stundaði
venjulegt skólanám í heimabæ sínum og las
Kóraninn einsog þá var siður og er víða enn.
Fjölskyldan tilheyrði íslam og arabísk áhrif
þykja nokkuð áberandi í fyrstu ljóðum
skáldsins. Síðar stundaði Goran nám í nátt-
úrufræði við háskóla í Kerkuk og varð
kennari í heimaþorpi sínu árin 1925-1937.
Á tíma seinni heimsstyrjaldarinnar vann
Goran við útvarpsstöð í Jaffa í Palestínu.
Þaðan var útvarpað á kúrdísku áróðri gegn
nasisma og fasisma. Goran var alla tíð sósí-
alisti.
Þrjár ljóðabækur komu út eftir Goran
meðan hann lifði. Þær heita Úrparadís og
minningar árið 1950, Tárin og list útgefin
sama ár og Náttúra og andi, sem var gefin
út árið 1958 en komst ekki í almenna dreif-
ingu fyrr en tíu árum seinna.
Goran tók virkan þátt í pólitísku starfi og
sat mörg ár í fangelsi vegna skoðana sinna.
Hann var djarfur uppreisnarmaður á sviði
skáldskapar og þjóðmála. Hann lést úr
krabbameini árið 1962.
Lars Báckström þýddi úrval ljóða Gorans
á sænsku með aðstoð kúrdísku mennta-
mannanna Bakthiar Amin og Ferhad
Shakely. Sú þýðing var notuð við útlegg-
ingu þessara ljóða.
TMM 1991:2
99